Το πανηγύρι για τ’ Αγιού το Θαύμα, στα Τζερά των Κυνοπιαστών, πριν πολλά, πολλά χρόνια...

Από το πανηγύρι τ' Αγιού, στα Τζερά, πιθανότατα το 1918. Συρτός χορός σε ρυθμό μάλλον πιό αργό απ' αυτόν που χορεύουμε σήμερα. Ο άντρας του χορού κάνει φιγούρες (τσαλιμάκια) στο κέντρο (δεξιά). Οι γυναίκες, άλλες με παραδοσιακές τοπικές ενδυμασίες κι άλλες με ευρωπαϊκές. Οι πρώτες με τορκό χωρίς λουλούδια και φτερά (αυτά μπήκαν αργότερα...)  - Φωτο από τη συλλογή του Προκόπη Α. Καφαράκη, από την Καμάρα.

Το μικρό πανηγύρι που οργανώνεται κάθε χρόνο με την ευκαιρία της γιορτής του Θαύματος του Αγίου Σπυρίδωνα (θεραπεία τυφλού Θεόδωρου), μπροστά στην ομώνυμη μικρή εκκλησία των Κυνοπιαστών και στο οποίο συμμετέχουν κατά κανόνα μόνο κάτοικοι του χωριού, παλαιότερα ήταν ένα μεγάλο και φημισμένο πανηγύρι.

Πιο συγκεκριμένα, το πανηγύρι αυτό, ελλείψει κατάλληλων χώρων κοντά στην εορτάζουσα εκκλησία, γινόταν μέχρι και τα μέσα της 10ετίας του 1960, (δηλ. πριν 50 χρόνια) στη διασταύρωση στα Τζερά (παλιότερα Γλυντζερά), με τη συμμετοχή πλήθους κατοίκων και από τα γύρω χωριά.

Συρτός χορός στο πανηγύρι της γιορτής του θαύματος τ' Αγιού, στα Τζερά των Κυνοπιαστών, πιθανότατα το 1918. Διακρίνονται στο βάθος στρατιωτικοί, Γάλλοι ή Σέρβοι, που ήταν εδώ στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. -  Φωτό από τη συλλογή του Προκόπη Αρ. Καφαράκη, από την Καμάρα.

Όπως μαρτυρεί στην ΕΣΤΙΑ, ο 85χρονος Κυνοπιαστινός Γιάννης Γ. Ανυφαντής (Μπρέτζας), το πανηγύρι αυτό μάζευε τόσο κόσμο που γινόταν δύο και τρεις χοροί, με ορχήστρες που ερχόνταν ακόμη και από το Όρος. Ανάφερε χαρακτηριστικά ότι θυμάται την ορχήστρα του πατέρα του Γιώργου Χονδρογιάννη (Μπεζερή) από το Σωκράκι, που αφού συμμετείχε στο μεγάλο επίσης πανηγύρι του Αη Προκόπη, διέμενε τις ενδιάμεσες μέρες φιλοξενούμενος στους Κυνοπιάστες, για το πανηγύρι του Αγίου Σπυρίδωνα!

Άλλη ορχήστρα που αναφέρεται στα τελευταία χρόνια διοργάνωσης εκεί του πανηγυριού, ήταν αυτή των αφελφών Ζωχιού (Μπάρακα) από τους Αγίους Δέκα. 

Δεν έλειπαν βεβαίως και οι Κυνοπιαστινοί οργανοπαίχτες (στο βιολί και την κιθάρα) που δεν ήταν λίγοι. Αναφέρονται τουλάχιστον δέκα (10) Κυνοπιαστινοί οργανοπαίχτες που η συμμετοχή τους εκτός από τα πανηγύρια έχει καταγραφεί σε γάμους και άλλες τοπικές γιορτές.

Από το ίδιο πανηγύρι, ίσως ακόμη παλαιότερη. Βρακοφόρος ο χορευτής στο κέντρο, με τις τοπικές ενδυμασίες οι γυναίκες, από τις οποίες, οι δύο πρώτες φορούν πλήθος χρυσών κοσμημάτων, στη μπουστίνα (πρωτοχορεύτρια) ή στην γρέκα (στη δεύτερη του χορού). - Φωτο από τη συλλογή του Κώστα Πρ. Πουλημένου (Τζώρου).

Σημειώνεται ότι η ταυτόχρονη παρουσία περισσότερων της μιας ορχηστρών, στα πανηγύρια, ήταν επιβεβλημένη από το γεγονός ότι δεν υπήρχαν μεγαφωνικές εγκαταστάσεις και δεν υπήρχε κεντρικός διοργανωτής τους. Οι οργανοπαίχτες, πληρωνόταν από αυτούς που ζητούσαν (παράγγελναν) το χορό για τους ίδιους, τις οικογένειές τους, τους συγγενείς και τους φίλους τους.

Οι έχοντες καφενεία στο χωριό, έφτιαχναν παβιόνια (ξύλινες πρόχειρες κατασκευές) με τη χρήση και λευκών συνήθως υφασμάτων, για να εξυπηρετήσουν το κοινό με κρασιά, μπύρες, αναψυκτικά και νερό, ενώ παρακεί, τα αρνιά άφθονα γύριζαν στις ξύλινες σούβλες με το χέρι, επί ώρες για να ψηθούν.

Φτωχοί οι κάτοικοι του χωριού, αλλά λίγα χρήματα για να συμμετάσχουν στο γλέντι δύο - τριών πανηγυριών το χρόνο, τα έβρισκαν, στερούμενοι ενδεχομένως από τη ζωή τους, καθώς δεν είχε άλλες ευκαιρίες διασκέδασης.

Από τα φωτογραφικά ντοκουμέντα που έχουν διασωθεί, προκύπτει ότι στα πανηγύρια οι χωρικοί πήγαναν φορώντας τα γιορτινά τους ρούχα και οι γυναίκες στολίζονταν και με όσα κοσμήματα διέθεταν.

Όπως σε όλα τα πανηγύρια, έτσι και σ’ αυτό του Αγ. Σπυρίδωνα στα Τζερά, ήταν και τόπος συνάντησης, γνωριμιών πολλές από τις οποίες κατέληγαν σε έρωτες και γάμους, με ή χωρίς προξενειό. Οι ανύπαντρες κοπέλλες πήγαιναν πάντα στα πανηγύρια "προς ιδείς" δηλαδή για να τις δουν, οι ενδιαφερόμενοι. Προς ιδείν!
Κάτι έχει απομείνει απ' όλα αυτά και στα σημερινά πανηγύρια...