Η εορτάζουσα μικρή εκκλησία του Αγ. Δημητρίου Κυνοπιαστών, με κτήτορα, το 1557, τον Αντώνη Καλούτζικο, από την πόλη των Κορυφών

Με τον από αιώνων ξεχωριστό τρόπο, με κατάνυξη, σπερνά, αρτοκλασία, κεράσματα κλπ. γιορτάζεται και φέτος, η μνήμη του Αγίου Δημητρίου, στην ομώνυμη μικρή ιδιωτική εκκλησία των Κυνοπιαστών.

Τα σπερνά της κερκυραϊκής παράδοσης στη γιορτή του Αγ. Δημητρίου

Με την ευκαιρία παρατίθενται μερικά ενδιαφέροντα ιστορικά στοιχεία για τον εκκλησία του Αγίου Δημητρίου. 

Οι παλαιοί κτήτορες της μικρής εκκλησίας των Κυνοπιαστών, της οικογένειας Μιχαήλ Πουλημένου – Κόντυλα, με βάση στοιχεία που είχαν στην διάθεσή τους, θεωρούσαν ότι η εκκλησία τους κατασκευάστηκε από τους προγόνους τους το έτος 1693. Εντοίχισαν δε και σχετική μαρμάρινη επιγραφή στο δεξιό μέρος της πρόσοψής της. Καινούργια στοιχεία όμως, που έφερε στο φως και είχε την καλοσύνη να μας διαθέσει ο ακάματος ερευνητής των Αρχείων Κέρκυρας Τέλλος Πανδής (δάσκαλος από τη Λευκίμμη), φανερώνουν ότι η μικρή αυτή εκκλησία είναι ακόμη παλαιότερη.

Δύο έγγραφα που βρήκε ο κ. Πανδής στα αρχεία και ειδικότερα στο φάκελο του νοτάριου των Κυνοπιαστών Αρσένη Σκιαδόπουλου, από τα οποία:

Το πρώτο αναφέρεται σε διαθήκη της «κυράτζας Αγγέλος σηνβήας του ποτέ κυρ Αλεξανδρή Μαστρογιάνη από χορήον των Κηνοπηαστών»* που συντάχθηκε 19 Οκτωβρίου . ηνδικτιώνος . ιε . του έτους αφνζ (1557) και

Το δεύτερο σε ιδιωτικό συμφωνητικό που συνήψαν ο «κυρ Αντώνιος ο Καλούτζηκος με των παρώντα κυρ Γιάκουμο Πουλιμένο» για ένα αμπέλι στην θέση «Βάρτα», σήμερα Βάρτες ή Βάλτες, την 7η «(ζ) του μηνός φευρουαρίου» του έτους αφνθ (1559), αποκαλύπτουν ότι κτήτορας της μικρής ιδιωτικής και σήμερα εκκλησίας του Αγίου Δημητρίου Κυνοπιαστών ήταν τότε (το 1557 και το 1559) ο κυρ Αντώνης Καλούτζηκος, κάτοικος του (παλαιού) κάστρου της πόλης των Κορυφών (απ' όπου Κορφοί και Corfu).

Παραμένει ωστόσο άγνωστο πόσο ακόμη παλαιότερη ήταν η εκκλησία και ποιοί ήταν οι πρώτοι της κτήτορες.

Σημειώνεται ότι στο δεύτερο έγγραφο, η σύμβαση του κτήτορα γίνεται με τον Γιάκουμο Πουλημένο και πιθανόν τότε αρχίζει η σχέση της εκκλησίας με την οικογένεια στην οποία ανήκει και σήμερα.

Στα 1635, ο Κυνοπιαστινός ιερέας Γεώργιος Δαφνής φέρεται να εφημερεύει την εκκλησία του Αγίου Δημητρίου, μαζί με τις εκκλησίες του Αγίου Νικολάου και Αγίου Ιωάννου στο ίδιο χωριό. Η πληροφορία αυτή, αναφέρεται στο βιβλίο των Σπ. Καρύδη, Γερ. Δημουλά και Γ. Πουλή, «Χώροι λατρείας και κλήρος στην Κέρκυρα του 17ου αιώνα», έκδοσης της Αναγνωστικής Εταιρίας Κέρκυρας 2018, σελ. 265.

Ακόμη, στην έκθεση του Μεγάλου Πρωτόπαπα Σπυρίδωνα Βούλγαρη, το 1753, (Δημ. Καπάδοχου – Ναοί και Μοναστήρια…) η εκκλησία αναφέρεται ως «γιους** του μισέρ Αναστασίου Καντίγη» από παραφθορά του Καντύλη, που πιθανόν αργότερα έγινε «Κόντυλας», ενώ στον κατάλογο εκκλησιών του 1820 αναφέρεται ως «…γιους Σπυρίδωνος Πουλυμένου».

* Οι φράσεις μέσα σε εισαγωγικά αναγράφονται όπως ακριβώς στο πρωτότυπο

** γιους: κτητορικό δικαίωμα από κληρονομιά