Κερκυραϊκά τραγούδια του γάμου (5 μελωδίες) από τον Πολυφωνικό Χορό Κυνοπιαστών "Γειτονία" στη Λευκάδα

"Βιολιτζήδες" προπέμπουν τη νύφη... Κυνοπιάστες 1962

Πέντε διαφορετικές μελωδίες τραγουδιών του γάμου, από τις πολλές περισσότερες που απαντώνται στην κερκυραϊκή λαϊκή μουσική παράδοση, παρουσίασε το Σάββατο 3 Οκτωβρίου 2015, στη Λευκάδα, ο Πολυφωνικός Χορός Κυνοπιαστών Κέρκυρας «ΓΕΙΤΟΝίΑ».

Στην εκδήλωση που οργανώθηκε από το SEVEN FESTIVAL, στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού προγράμματος εδαφικής συνεργασίας Ελλάδα – Ιταλία, I.C.E. και παρουσιάστηκε στην πλατεία Αγ. Ιωάννη του Θεολόγου, στην πόλη της Λευκάδας, η «ΓΕΙΤΟΝίΑ» απέδωσε ακόμη τραγούδια της αγάπης, της ξενιτιάς, της δουλειάς, της τάβλας, της αγροτικής ζωής, ακριτικά και παραλογές από τη μέση βυζαντινή περίοδο και τραγούδια των πανηγυριών μας.

Στο βίντεο που αναρτήθηκε, οι πέντε (5) τοπικές κερκυραϊκές μελωδίες αναφέρονται:

1. στην απόδοση των προικιών (Νοδάροι και γραμματικοί),
2. στο στρώσιμο του κρεβατιού (Σου στρώσαν το κρεβάτι σου),
3. στο αποχωρισμό της νύφης από το πατρικό σπίτι (Άστα νύφη προσκύνησε),
4. στο στόλισμα της νύφης (Γαρούφαλο είν’ η νύφη μας) και
5. στην ημέρα της γαμήλιας τελετής (Σήμερα λάμπει ο ουρανός).

Μια κόρη ρόδα μάζευε

Ανάμεσα στα 20 τραγούδια που απέδωσε στην εκδήλωση της Λευκάδας, ο Π.Χ.Κ. "Γειτονία", περιλαμβάνονταν και η μεσαιωνική παραλογή "Μια κόρη ρόδα μάζευε", η οποία αναφέρεται στη σκληρή μεταχείριση μιας κοπέλας από την ίδια της την οικογένεια, όταν απλά συνάντησε ένα νέο κι αντάλλαξε μαζί του λίγα λόγια, δίνοντάς του κατά την επιθυμία του, δυό ζευγάρια ρόδα (τριαντάφυλλα).

Η υπόθεση του αφηγηματικού αυτού τραγουδιού, αντανακλά τη δύσκολη θέση της γυναίκας στην μεσαιωνική κοινωνία, θέση που δεν άλλαξε ουσιαστικά, τουλάχιστον ως τις αρχές του 20ού αιώνα, όπως μαρτυρεί και ένα από τα διηγήματα του μεγάλου της κερκυραϊκής λογοτεχνίας, Ντίνου Θεοτόκη, σε μια από τις "Κορφιάτικες ιστορίες" του.

Το τραγούδι της κόρης με τα ρόδα, που αποδίδει στο αναρτημένο ερασιτεχνικό βίντεο, η "Γειτονία", με τη Μιλίκα Σκιαδοπούλου στο ρόλο της νεαρής κοπέλας, το συναντάμε και σε άλλες περιοχές του Ελληνισμού, σε διάφορες παραλλαγές ως προς το στίχο και εντελώς διαφορετικό στη μελωδική του απόδοση.

Δυό πιό χαρακτηριστικές από αυτές είναι της Κρήτης, όπου το τραγούδι "Μια κόρη ρόδα εμάζωνε" αποδίδεται ως Ριζίτικο. Το παρουσιάζουμε για να το συγκρίνετε. Στη δεύτερη εκδοχή το τραγούδι ερμηνεύει ο Γιώργος Στρατάκης συνοδευόμενος εκτός των άλλων, από την κρητική ασκομαντούρα, τον αρχαίο άσκαυλο, που βρίσκουμε και στην παράδοση της Κέρκυρας

Ό,τι συμβαίνει με το τραγούδι "Μια κόρη ρόδα μάζευε ή μάζωνε" συμβαίνει και με πολλά ακόμη τραγούδια της χιλιόχρονης λαϊκής μουσικής παράδοσης της Κέρκυρας, καθώς πρόκειται για παραλλαγές αντίστοιχων τραγουδιών που βρίσκουμε σε πολλές άλλες περιοχές του μείζονος ελληνισμού.

Αυτό ακριβώς το στοιχείο επιβεβαιώνεται και από τη συγκριτική μελέτη της Αλεξάνδρας Τζώρα, με τίτλο "Το κερκυραϊκό δημοτικό τραγούδι - πηγές και επιδράσεις", που εκδόθηκε το 1986, από την Εταιρεία Κερκυραϊκών Σπουδών.