Βάσιμη και αβάσιμη κριτική στην "ΑΓΑΠΗ ΠΑΡΑΝΟΜΗ": ΡΑΚΗ ΣΤΗΝ ΚΕΡΚΥΡΑ ΑΠΟ ΤΟΝ 16ο ΑΙΩΝΑ - ΤΑΜΠΟΥΡΛΟ ΩΣ ΤΗ 10ΕΤΙΑ ΤΟΥ 1980

·     1591: Η συμφωνία ενός Γαστουριώτη και ενός Κυνοπιαστινού με ιδιοκτήτη ρακοκάζανου στην Μπενίτσα, για χρήση στην παραγωγή ρακής με… το αζημίωτο!

·     Το ταμπούρλο, απομεινάρι των παλαιότερων ταμπουρλονιάκαρων, που είχαμε στην Κέρκυρα ως τη 10ετία του 1980!

Με έντονη κριτική διάθεση για πολλούς, βάσιμους και μή, λόγους, αντιμετωπίστηκε στην Κέρκυρα η τηλεοπτική προβολή από την ΕΡΤ1, των δύο πρώτων επεισοδίων της σειράς εποχής με τον τίτλο "ΑΓΑΠΗ ΠΑΡΑΝΟΜΗ", βασισμένης στο ομώνυμο διήγημα του Κωνσταντίνου Θεοτόκη, που είναι γραμμένο στους Καρουσάδες, το 1906.

Μεταξύ των κύριων σημείων κριτικής βρέθηκαν σκηνές όπως:

• Το κέρασμα ρακής στους συμπέθερους
• Το ταμπούρλο στο λαϊκό μουσικό σχήμα που συνόδευε τα δρώμενα του γάμου

Οι κρίνοντες, ενώ έχουν δίκιο σε άλλα σημεία της κριτικής τους όπως την μελωδική απόδοση των λαϊκών δίστιχων του γάμου, την πλήρη απουσία χαρακτηριστικών της ντοπιολαλιάς μας, τα γυρίσματα σε ξένο προς την Κέρκυρα περιβάλλον κ.α., δείχνουν να το χάνουν όταν αλλού όπως στα δύο παραπάνω σημεία, αποδεδειγμένα κάνουν λάθος.

Και εξηγούμαι:

1. Η παραγωγή ΡΑΚΗΣ στην Κέρκυρα και το σχετικό κέρασμα είναι μεν σήμερα σχεδόν ξεχασμένη υπόθεση, αλλά οι μεγαλύτεροι σε ηλικία θυμούνται τα ρακοπότηρα ή ρακογιάλια που υπήρχαν σε κάθε σπίτι στην ύπαιθρο, ειδικά για την προσφορά κεράσματος σε περιπτώσεις σχετικές με το γάμο. Το γεγονός επιβεβαιώνει έγγραφο του έτους 1591 (φωτο) από τα Αρχεία Ν. Κερκύρας (νοταριακά κατάστιχα του Λιβιέρη Μώρου, φάκελος Μ. 402), που ξεκαθαρίζει το τοπίο αναφερόμενο σαφώς σε παραγωγή ρακής σε χωριά της Κέρκυρας.

Διαβάζουμε:

Έτος 1591 στο περιαύλιο του νοτάριου Λιβιέρη Μώρου στην περιοχή της Πηνίτζας (Μπενίτσα), ο ιερέας Λεονάρδος Κοντός από το Γαστούρι συμφωνεί με τους Στάθη Δαφνή από Κυνοπιάστες και Μικέλη Κοντό από Γαστούρι και τους δίνει "...ένα κακάβι της ρακής, φουρνίδο κατά την συνήθειαν, να κάμουν ρακή τον χρόνον τον ερχούμενον και να είναι υποσχόμενοι να δώσουν οι άνωθεν κυρ Στάθης και κυρ Μικέλης του άνωθεν ιερέως δια πάκτος του κακαβίου ρακή καλή βαρέλες β΄ .... δίνοντάς τους τα τζίπουρα των αμπελίων του να κάμουν ρακή εις το καλύβι του άνωθεν ιερέως....".

Σημείωση: κακάβι = καζάνι, φουρνίδο = εξοπλισμένο (με όλα του τα εξαρτήματα για την απόσταξη)

2. Οι αρχές του 20ού αιώνα ήταν μια περίοδος μετάβασης από τα παλιά παραδοσιακά μουσικά  όργανα της Κέρκυρας, το ταμπούρλο και τη νιάκαρα, στα νέα, που τα αντικατέστησαν σταδιακά. Στην αρχή, το βιολί αντικατέστησε τη νιάκαρα (οξύαυλο) και αργότερα η κιθάρα το ταμπούρλο.

Το 1906, στη βόρεια Κέρκυρα είχε καθιερωθεί το βιολί αλλά το ταμπούρλο καλά κρατούσε, όπως μαρτυρεί και φωτογραφικό ντοκουμέντο από τον Σπαρτίλα του 1909. Το ταμπούρλο στα λαϊκά μουσικά σχήματα στη βόρεια Κέρκυρα επιβίωσε σποραδικά ως τη 10ετία του 1980, ενώ αδιάψευστος μάρτυρας είναι φωτογραφία από γάμο στην Κληματιά, κατά τη 10ετία του 1960.

Κι άλλα μη βάσιμα σημεία κριτικής

Καταγράφονται και σε άλλα σημεία κριτικές που αποδεδειγμένα δεν είναι βάσιμες. Αλλά με αυτά θα ασχοληθούμε σε επόμενο σημείωμά μας.