Μυοκάστορας: Ένα νέο – άγνωστο στους πολλούς – είδος της πανίδας μας στη Χρυσίδα Κυνοπιαστών

Μυοκάστορας στον Κάτω Μύλο Χρυσίδας. Φωτογραφήθηκε με υπόδειξη του Αντώνη Δ. Μαζαράκη. (19.10.2013)

Ένα νέο σχετικά, είδος μεγάλου τρωκτικού έχει καταγραφεί τα τελευταία 10 – 15 χρόνια στην περιοχή της Χρυσίδας Κυνοπιαστών, μέσα από μαρτυρίες των ηλικιωμένων μικροκαλλιεργητών της γης, που υφίστανται τις μεγάλες ζημιές από την πολυπληθή πλέον παρουσία τους. Οι αγρότες αναφέρουν ότι το είδος αυτό - κάτι σαν υπερφυσικός ποντικός - πρωτοεμφανίστηκε στην περιοχή, περί τα τέλη της 10ετίας του 1990 και ο πληθυσμός του αυξάνεται διαρκώς, καθώς δεν υπάρχουν πλέον τα σαρκοφάγα* που θα κρατούσαν την ισορροπία στη φύση. Το είδος μάθαμε αργότερα, ότι είναι μυοκάτορας, που πιθανότατα ήρθε από τις εκβολές του ποταμού Καλαμά, στην απέναντι Θεσπρωτική ακτή.

Τα χαρακτηριστικά του μυοκάστορα

Για τον μυοκάστορα (myocastor) μαθαίνουμε ότι είναι είδος τρωκτικών θηλαστικών της οικογένειας των μυοκαστοριδών, με μοναδικό αντιπρόσωπο το είδος myocastor coypus· ονομάζεται, επίσης, μυοπόταμος.

Πρόκειται για ημιυδρόβιο τρωκτικό της Νότιας Αμερικής, το οποίο έχει μεταφερθεί και εγκλιματιστεί στις περισσότερες εύκρατες και τροπικές περιοχές του κόσμου. 

Ο μυοκάστορας, γνωστός και με τις κοινές ονομασίες νούτρια και κοϊπού, μοιάζει με μεγάλο αρουραίο, με συνολικό μήκος σώματος  (με την ουρά) περίπου 1 μ. και βάρος 6 -12 κιλά. Έχει μεγάλο, σχεδόν τριγωνικό κεφάλι με μικρά μάτια, κυρτή ράχη και φολιδωτή ουρά, μήκους 35 εκ. Τα πίσω πόδια του είναι μακρύτερα από τα μπροστινά και καταλήγουν σε 5 δάχτυλα, τα 4 από τα οποία είναι ενωμένα με νηκτική μεμβράνη. Οι κοπτήρες του έχουν ζωηρό πορτοκαλί χρώμα.

Η γούνα του αποτελείται από κοντό απαλό τρίχωμα γκριζωπού χρώματος, που είναι πιο πυκνό κοιλιακά και φέρει διάσπαρτες πολυάριθμες, μακριές, μεταξοειδείς, καστανοκόκκινες ή καστανόξανθες τρίχες.

Ένα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του μυοκάστορα είναι ότι το θηλυκό φέρει τους μαστούς στη ράχη, διατεταγμένους σε τέσσερα ζεύγη κοντά στη σπονδυλική στήλη.
Ο μυοκάστορας είναι επιδέξιος κολυμβητής και ζει στις όχθες των λιμνών, των ποταμών και των βάλτων, όπου σκάβει βαθιές φωλιές. Είναι περισσότερο δραστήριος κατά τις νυχτερινές ώρες και τρέφεται με υδρόβια φυτά, ρίζες και καρπούς.

Το φέραν για τη γούνα του και τώρα…

Παλαιότερα το κυνήγι του ήταν ελεύθερο στη Νότια Αμερική, ωστόσο σήμερα έχει περιοριστεί πολύ από τους προστατευτικούς νόμους καθώς και από το γεγονός της διάδοσης της εκτροφής του. Το τρωκτικό αυτό εκτρεφόταν σε μεγάλη κλίμακα κατά το παρελθόν, κυρίως στην Ευρώπη και στη Βόρεια Αμερική, για την πολύτιμη γούνα του.

Σε ορισμένες περιοχές, ωστόσο, ορισμένα ζώα διέφυγαν της αιχμαλωσίας με αποτέλεσμα, το πολλαπλασιασμό τους σε παρυδάτιες περιοχές και την πρόκληση μεγάλων καταστροφών στις καλλιέργειες, όπως συμβαίνει τώρα στην περιοχή της Χρυσίδας.

* Τα σαρκοφάγα είδη της τοπικής πανίδας που εξέλιπαν από τη 10ετία του 1960, πιθανότατα από την εκτεταμένη χρήση του τοξικού φαρμάκου DDT, είναι οι αλεπούδες, τα κουνάβια και τα τσακάλια (φωτο κάτω).