Η πηγή Γουράδων και το δωρητήριο συμβόλαιο του 1927, με το οποίο, οι αδελφοί Σωκράτης και Σπυρίδων Α. Παϊπέτης, την διέθεσαν στην Κοινότητα Κυνοπιαστών

Το κέντρο των Κυνοπιαστών στις αρχές της 10ετίας του 1970

Οι Κυνοπιάστες αντιμετώπιζαν, επί αιώνες, το πρόβλημα ύδρευσης των κατοίκων τους με την κλασική μέθοδο της ανόρυξης πηγαδιών και με την κατασκευή στερνών όπου μάζευαν το νερό της βροχής, όπως συνέβαινε και στα άλλα χωριά της Κέρκυρας.

Όσο ο πληθυσμός αυξανόταν, τόσο το πρόβλημα του νερού μεγάλωνε και οξυνόταν, ιδιαίτερα κατά τη θερινή περίοδο.

Στις πρώτες 10ετίες του 20^ου αιώνα, οι κάτοικοι είχαν υπερβεί τους χίλιους διακόσιους και στην συντριπτική πλειονότητά τους ασχολούνταν με την γεωργία και την κτηνοτροφία. Κάθε οικογένεια στο χωριό «κουναρούσε» ένα έως δύο και σπάνια περισσότερα μοσχάρια, αρκετές αγελάδες, πρόβατα, κατσίκια και λιγότερα χοιρινά και κουνέλια, ενώ κατά κανόνα διέθετε και κοτέτσι με κότες, κοκκόρους και πιο αραιά γαλοπούλες, πάπιες και χήνες, αλλά και πολλά ζώα μεταφοράς όπως άλογα, γαϊδούρια και μουλάρια.

Έτσι, οι ανάγκες σε νερό δεν περιοριζόταν στην αυστηρά οικιακή χρήση, (πόση, μαγείρεμα, υγιεινή και πλύσιμο ρούχων), αλλά επεκτεινόταν και στο πότισμα των ζώων.

Σκέφτηκαν λοιπόν ότι για την μερική έστω αντιμετώπιση του προβλήματος, πέρα από τα κοινοτικά πηγάδια που υπήρχαν γύρω από το χωριό, θα ήταν πολύ σημαντικό να διατεθεί και το νερό της πηγής των Γουράδων που βρισκόταν, σε υψόμετρο 190 μέτρων και απόσταση 1.000 περ. μέτρων από τον οικισμό, μέσα στο κτήμα της οικογένειας του πρώην Δημάρχου Μεσοχωριτών Ανδρέα Παϊπέτη (περ. 1899 – 1903), στα όρια της γειτονικής κοινότητας των Αγίων Δέκα.

Το νερό της πηγής αυτής ήταν άριστης ποιότητας, άφθονο το χειμώνα και την άνοιξη, αλλά λιγοστό το καλοκαίρι και το φθινόπωρο. Το χρησιμοποιούσε η οικογένεια για τις δικές της ανάγκες στην εκεί αγροικία και στο μεγάλο περιβόλι της, ενώ το υπόλοιπο κατέληγε και έρεε στον τράφο της Καβαλάραινας, όπου συχνά οι κάτοικοι πήγαιναν για να πιούν οι ίδιοι και τα ζώα τους ή σε χαμηλότερα σημεία (Τζερά) να πλύνουν τα ρούχα τους (θέση Πλύματα).

Το δωρητήριο Συμβόλαιο

Στις αρχές του 20^ου αιώνα η ιδέα της διάθεσης του νερού της πηγής Γουράδων από την οικογένεια Παϊπέτη, για τις ανάγκες του χωριού, ωρίμαζε χρόνο με το χρόνο, ώσπου στις 18 Μαϊου 1927, ενώπιον του συμβολαιογράφου Κερκύρας Κωνσταντίνου Σ. Αλαμάνου, ο Σωκράτης Παϊπέτης του Ανδρέου, εκπροσωπώντας και τον αδελφό του Δικηγόρο και Βουλευτή Σπυρίδωνα Παϊπέτη, έχοντας την "αποκλειστική κυριότητα, νομήν και κατοχήν από κοινού και αδιαιρέτως… χερσοτόπων εκτάσεως 120 τσαπίων μετά της πηγής ύδατος και 550 περ. ελαιοδέντρων, 450 κυπαρίσσων και διαφόρων οπωροφόρων δένδρων", συνυπέγραψε με τον τότε πρόεδρο της Κοινότητας Κυνοπιαστών, κτηματία Δημήτριο Παϊπέτη του ιερέως Ιωάννου, το δωρητήριο Συμβόλαιο που έλαβε αριθμόν 3.326.

Στο συμβόλαιο αυτό ορίζεται μεταξύ άλλων ότι «δωρεί… το αποκλειστικόν δικαίωμα της υδρεύσεως των κατοίκων της κοινότητας Κυνοπιαστών εκ της εν τω ως άνω περιγραφέντι κτήματι, πηγής ύδατος… υπό τους εξής όρους:

1. Δικαίωμα υδρεύσεως εκ της ειρημένης πηγής χορηγείται προς τους κατοίκους της κοινότητος Κυνοπιαστών δικαιουμένου του εκάστοτε προέδρου της, και εφόσον ήθελε παρουσιασθή έλλειψις ύδατος εις τα πλησίον χωρία, να χορηγή εις τους κατοίκους αυτών ύδωρ εκ της πηγής.
2. Οι κάτοικοι του χωρίου Κυνοπιαστών θα δικαιούνται να υδρεύονται κατά βούλησιν αυτών μέχρι δέκα έξ (16) ωρών ανά παν ημερονύκτιον κατά τους μήνας Μάρτιον και μέχρι τέλους Οκτωβρίου εκάστου έτους, δια δε τους λοιπούς μήνας το δικαίωμα της υδρεύσεως εκ της ειρημένης πηγής θέλει είσθε απολύτως ελεύθερον… Τας δε υπόλοιπας ώρας του ημερονυκτίου θέλουσι υδρεύεσθαι οι δωρηταί και κύριοι της πηγής αδελφοί Παϊπέτη και οι διάδοχοι αυτών.
3. Οι κάτοικοι της κοινότητος Κυνοπιαστών υποχρεούνται εξ ιδίων αυτών εξόδων και φροντίδων να κατασκευάσωσιν υδραγωγείον κατά το σχέδιο το εκπονηθέν υπό του μηχανικού Παπά και εγκριθέν υπό του υπουργείου της Συγκοινωνίας, εξ ου υδραγωγείου και δια των σωλήνων του οποίου θέλουσι λαμβάνει οι δωρηταί αδελφοί Παϊπέτη και οι διάδοχοι αυτών το αναγκαιούν αυτοίς ύδωρ δια τας ανάγκας της οικογενείας των και του ελαιοτριβείου αυτών.
4. Εν περιπτώσει διορισμού φύλακος παρά της κοινότητος Κυνοπιαστών δια το ιδρυθησόμενο υδραγωγείον, ο φύλαξ ούτος δέον να ή της απολύτου εμπιστοσύνης των δωρητών αδελφών Παϊπέτη…»

Στο κείμενο του δωρητηρίου συμβολαίου αναφέρεται ακόμη ότι αυτό «τυγχάνει αφορολόγητον» βάσει του άρθρου 3 του Ν.Δ. της 6.9.1925, ενώ «εισεπράχθησαν μόνον δια δικαίωμα Συμβολαιογράφου, δραχμαί 30 τριάκοντα».

Τέλος, αναφέρεται ότι «εις πίστωσιν των ανωτέρω, συνετάχθη το παρόν εν τω δημοσίω (συμβολαιο)γραφείω, κειμένω ενταύθα εν τω ισογείω της καθ’ οδόν  Ευγενίου Βουλγάρεως αριθμός 101 διωρόφου μετ’ ισογείου οικίας ανηκούσης τη ενταύθα Φιλελεήμονι Ισραηλητική Εταιρεία Γκεμιδούτ Χασαδήμ, αναγνωσθέν  δ’ ευκρινώς και εντόνως εις επήκοον των συμβαλλομένων και των μαρτύρων Δημητρίου Βουσολίνου του πτ. Νικολάου κτηματίου, Βασιλέιου Τσουκαλά πτ. Ιωάννου Εργάτου και Κωνσταντίνου Δακουρά του Παναγιώτου, ιδιωτικού γραφέως, απάντων κατοίκων πόλεως Κερκύρας, και βεβαιωθέν υπογράφεται παρά πάντων και εμού» του συμβολαιογράφου Κωνσταντίνου Σ. Αλαμάνου.

Η κατασκευή του υδραγωγείου

Καλοκαίρι 1973, στη βρύση έξω από του Γιώργη Δαφνή (Μπρούσκου)

Μετά την υπογραφή του δωρητηρίου συμβολαίου, η κοινότητα έλαβε δάνειο με τη βοήθεια του βουλευτή Κερκύρας Κωνσταντίνου Ζαβιτσιάνου και κατασκεύασε ένα από τα πρώτα υδραγωγεία στην ύπαιθρο Κέρκυρα.

Το έργο περιλάμβανε τεχνικό έργο προστασίας της πηγής, αγωγούς από μαντέμι που υπάρχουν ακόμη και σήμερα, τεχνικά άρτια δεξαμενή χωρητικότητας 80 κυβικών μέτρων νερού, πάνω από το χωριό, κοντά στο μοναστήρι της Αγ. Παρασκευής, και τρεις μαντεμένιες περίτεχνες βρύσες σε κεντρικά σημεία του χωριού.

Το νερό ολικής σκληρότητας 16 έως 18 βαθμών, ερχόταν από την πηγή στη δεξαμενή με φυσική ροή και από εκεί με τον ίδιο τρόπο στις βρύσες για κατανάλωση.

Πρόκειται για το ίδιο νερό που έχει στις κοινόχρηστες βρύσες του το χωριό και σήμερα, σε περισσότερα από 10 σημεία.