Χριστούγεννα 1858: Όταν ο Αγγλος πολιτικός Γλάδστων επισκέφτηκε τους Κυνοπιάστες και λίγο μετά, την Κορακιάνα

Το 1858, και ενώ φούντωνε η λαϊκή απαίτηση των κατοίκων των Ιόνιων νησιών για Ένωση με την Ελλάδα, στάλθηκε από τη βρετανική κυβέρνηση στα νησιά, ο ικανός πολιτικός και μετέπειτα πρωθυπουργός, Γουλιέλμος Γλάδστων (φωτο) για να διερευνήσει την πολιτική κατάσταση και να εισηγηθεί μεταρρυθμίσεις. Ωστόσο, το Ιόνιο κοινοβούλιο στην Κέρκυρα, δεν αποδέχθηκε τις προτάσεις του Γλάδστονα και επέμεινε στην ένωση με την ελευθερωμένη Ελλάδα.

Στο πλαίσιο των περιοδειών του στην Κέρκυρα, ο Γλάδστων επισκέφτηκε ανήμερα των Χριστουγέννων του 1858, τους Κυνοπιάστες, ενώ το ίδιο έκανε και σε πολλά άλλα μεγάλα χωριά του νησιού, ανάμεσα στα οποία και η Κορακιάνα.

Το γεγονός κατεγράφη στον τοπικό τύπο της εποχής εκείνης κατά τον τρόπο που έφταναν οι πληροφορίες για κάθε ενδιαφέρουσα είδηση.

Έτσι, η επίσκεψη του Γλάδστονα στους Κυνοπιάστες, αρχικά δημοσιεύτηκε με πληροφορίες και σχόλια που αποδείχτηκε στη συνέχεια ότι δεν ανταποκρινόταν στην πραγματικότητα. Κάτι αντίστοιχο συνέβη και με την Κορακιάνα.

Ο φιλίστορας πρώην Δήμαρχος Κερκυραίων Γιάννης Κούρκουλος, στο πλαίσιο σχετικής έρευνας, βρήκε για το ενδιαφέρον αυτό θέμα, δημοσιεύματα στην εφημερίδα ΝΕΑ ΕΠΟΧΗ, των αρχών του 1859, πέντε χρόνια πριν την Ένωση της Επτανήσου με την Ελλάδα, όπως αυτά παρουσιάστηκαν τον Μάρτιο του 1971, δηλαδή, 112 χρόνια μετά, στην εφημερίδα ΚΕΡΚΥΡΑΪΚΑ ΝΕΑ, από τον Κυνοπιαστινό εκδότη – δημοσιογράφο και ιστορικό Κώστα Δαφνή.

Μας έστειλε λοιπόν τα δημοσιεύματα, περιγράφοντας εισαγωγικά την αρχική μορφή της είδησης, όπου Κυνοπιαστινοί εφέροντο να έχουν δηλώσει στον Γλάδστονα, ότι ανάμεσα στην ΄Ενωση (με την Ελλάδα) και την Μεταρρύθμιση (με διατήρηση της Βρετανικής «προστασίας» και κάποια στιγμή, την Ένωση), προτιμούν το δεύτερο, με συνέπεια να ικανοποιηθεί ο απεσταλμένος της Αγγλικής Κυβέρνησης, αλλά και να προκληθούν ιδιαίτερα αρνητικά σχόλια από την Ενωτική εφημερίδα ΝΕΑ ΕΠΟΧΗ.

Την στρεβλή όμως απόδοση της είδησης, διέψευσαν άμεσα ιθύνοντες του χωριού, που με ενυπόγραφη επιστολή τους, δίνουν μια εντελώς διαφορετική διάσταση στην επίσκεψη του Γλάδστονα στους Κυνοπιάστες, με άκρως ενδιαφέρουσες παραμέτρους και περιγραφικές λεπτομέρειες.

Η επιστολή των Κυνοπιαστινών

Κυνοπιάστες, τη 21η Ιανουαρίου 1859.

Υπό των υποφαινομένων κατοίκων του χω­ρίου Κυνοπιάστες, παρακαλείσθε να καταχώρισητε εις το φύλλον σας τα ακόλουθα:

Δια του παραρτήματος ύπ’ άριθ. 46 της εφημερίδος, τινές εις ημάς άγνωστοι, επρόσβαλαν και ημάς και τον κ. Γλάδστωνα, ότι ερχόμενος εις το χωρίον μας του επαρρησιάσθησαν πολλοί των κατοίκων και ότι ο κ. Γλάδστων μας ηρώτησεν τί θέλομεν, μεταρρύθμισιν ή ένωσιν; και ότι ημείς τω απηντήσαμεν μεταρρύθμισιν και εις την απόκρισιν ταύτην ευχαριστήθη τα μέγιστα και ότι ο υπασπιστής του έγραψεν εις Κυνοπιάστες (και όχι Κυνοπιάστρες) θέλουν μεταρρύθμισιν και ότι έδωκεν εις δια­φόρους από ολίγα χρήματα και ανεχώρησε, και άλλα όπου αν δώσωμε την απάντησιν αμαυρόνωμεν τον εαυτόν μας.

Ούτε μία αλήθεια εγγράφθη περί του αντικειμένου και ημείς στοχαζόμεθα τα αυτά άτομα ως ανόητα, κηρύττοντα ουχί ως φυσικά τέκνα των Ελλήνων, αλλά ως αφύσικα και συκοφάντας.

Η δε αλήθεια έχει ούτω:

Την ημέραν των Χριστουγέννων, τας τέσσαρας ώρας μ.μ. εξερχόμενοι πολλοί εκ του ιερού μετά τον εσπερινόν, έφθασε με την άμαξαν και ο κ. Γλάδστων εις την πλατείαν της πρωτευούσης της ιδίας Εκκλησί­ας, και ευθύς εισήλθεν εντός της Εκκλησίας, με την συνοδίαν του και θεωρήσας με περιέργειαν εφιλοδώρησε τον εφημέριον και τον υπηρέτην.

Ημείς, χάριν περιεργείας, ερωτήσαμεν τον αμαξηλάτη, τις είναι; και είπεν, ο κ. Γλάδστων...

Ευθύς όλοι όσοι παρευρέθησαν παρόντες (διότι οι κάτοικοι του χωρίου αριθμούν έως οκτακόσιοι και ουχί τριάκοντα), τω επεδώσαμεν τον πρεπούμενον χαιρετισμόν και τον συνωδεύσαμεν μέχρι των οσπητίων της κληρονομίας κ. Βιλέτα*, όπου θεωρήσας την θέσιν, πολύ ευχαριστήθη.

Ακολούθως, πάλιν ήλθαμεν εις την Εκκλησί­αν, όπου είχαν διάφορα γλυκά, (κατά την συνήθειαν της ημέρας), εκ των οποίων έλαβεν ο κ. Γλάδστων και έδωκε πολλών παιδιών εκεί ευρεθέντων, επλήρωσε και κατόπιν αμοιβαίων χαιρετισμών ανεχώρησε...

΄Οχι μόνον όπου ούτε ωμιλήσαμεν δι’ όλου διά ένωσιν ή μεταρρύθμισιν! άλλα ούτε το είχομεν κατά νουν!

Εκ του άλλου ημείς είμεθα απόγονοι των Ελλήνων και το επιθυμούμεν πολύ περισσότερον από κάποιους όπου πλαστά λέγουν, θέλουν την ένωσιν...

Πλην κατά το παρόν, ο άνθρωπος πρέπει να συμμορφώνεται με τον ορθόν λόγον καί όχι με λόγους ατάκτους και ο­πού δεν έχουν ισχύν.

» Τέλος ημείς εφέρθημεν εις τον κ. Γλάδστωνα με εξευμενισμόν, τον ευχαριστούμεν δια τον εδώ ερχομόν του και θέλει τω αποδώσωμεν προσωπικώς εν τω δωματίω, όπου κατοικεί, τας ευχαριστήσεις μας καθ’ ο εντιμοτάτω υποκειμένω.

Ταύτα και υποσημειούμεθα

I. π. Γεωργίου Χριστόδουλος

I. Έμμανουήλ Πουλημένος

Τη δημοσίευση της επιστολής η εφημερίς συνώδευσε με την εξής υποσημείωση:

«Συγχαιρόμεθα τους κυρίους τούτους και το χωρίον Κυνοπιάστες και επειδή ημείς δεν έχομεν σκοπόν ουδένα να προσβάλλωμεν, δημοσιεύομεν ευχαρίστως την δήλωσιν των κυρίων τούτων».

                                         Και ο Κορακιανίτης Σταυράκης Μεταλληνός

Στο φύλλο 51 της 13ης Φεβρ. 1859 βλέπουμε να δημοσιεύεται επιστολή του «εκ Κορακιάνας συνδρομητού» Σταυράκη Μεταλληνού του Σπυρίδωνος, στην όποια ο επιστολογράφος εξιστορεί με λεπτομέρειες τα της συναντήσεώς του με τον Γλάδστωνα, όταν επεσκέφθη το χωριό του και τα όσα ελέχθησαν μεταξύ των. Ο Σταυράκης Μεταλληνός διερμή­νευσε με παρρησία στον ΄Αγγλο απεσταλμένο τα παράπονα των κατοίκων εναντίον της Προστασίας, για να επαναλάβη στο τέλος ότι αίτημα των κατοίκων ήταν η ΄Ενωσις με την Ελλάδα.

«Ημείς, είπεν ο Μεταλληνός, είμεθα ΄Ελληνες και Χριστιανοί Όρθόδοξοι, τουτέστιν έχομεν κοινά με τους δούλους και ελευθέρους αδελφούς μας κατά την καταγωγήν και την γλώσσαν και την θρησκείαν, και ως εκ τούτου έπιθυμούμεν να ενωθώμεν με το ΄Εθνος μας. Το εθνικόν τούτο αίσθημά μας καμμία δύναμις δεν δύναται να το εκριζώση εκ της καρδίας μας».

Και, έκλεισε την επιστολήν του ο Σταυράκης Μεταλληνός:       

«Ταύτα είναι, κ. Συντάκτα, τα διατρέξαντα εν Κορακιάνα, τα όποια και σας παρακαλώ να δημοσιεύ­σετε όσον τάχιστα όπως καταψευσθή πας ος τα εναντίον διατεινόμενος και σπερμολογών».

Από όλα αυτά, τί συνάγεται; Τό απλό συμπέρασμα ότι η ύλη της ιστορίας δεν προσφέρεται πάντοτε καθαρή και αποτοξινωμένη από τα πάθη και τις προσωπικές συχνά αντιθέσεις της στιγμής. Και ότι χρειάζεται μεγάλη προσπά­θεια στον ιστορικό για να ξεκαθαρίση το ιστορικώς αληθινό από τα επιστρώματα, που το έχουν αλλοιώσει.

Κ. Δαφνής


* Τα οσπήτια της κληρονομίας Βιλέτα είναι η γνωστή Λότζα, άλλοτε αρχοντικό της οικογένειας Αλταβίλλα - Χαλικιόπουλου, όπου το 1863 φιλογενήθηκε ο Αγγλος περιηγητής και ζωγράφος Εντουαρντ Ληρ.