Πέμπτη 20 Δεκεμβρίου 2018

Πάτησε τα 100 και… τα έχει τετρακόσια!

Γεννήθηκε στις 20 Δεκεμβρίου του 1919, τρία χρόνια πριν την Μικρασιατική καταστροφή, φοίτησε στο Δημοτικό Σχολείο του χωριού του και έζησε δύσκολα παιδικά χρόνια στην περίοδο του μεσοπολέμου, καθώς ήταν μέλος φτωχής πολυμελούς αγροτικής οικογένειας.
Επιστρατεύτηκε στην περίοδο του εμφυλίου πολέμου και έζησε τη φρίκη της αδελφοκτόνου αυτής περιπέτειας του Ελληνισμού. Εκεί είδε πολλές φορές, όπως διηγείται ο ίδιος, "το χάρο με τα μάτια του"!
Επιστρέφοντας έκανε οικογένεια, απόκτησε τρία παιδιά, έξι εγγόνια και δύο δισέγγονα.
Εργάστηκε σκληρά στη ζωή του, για να τα βγάλει πέρα και τώρα, πατώντας στα 100 του χρόνια, πάει από το σπίτι του στο καφενείο του χωριού για τον καφέ του, συνομιλεί με τους θαμώνες, διατηρεί εντυπωσιακή διαύγεια πνεύματος και διαθέτει οξύτατη κρίση για ό,τι συμβαίνει γύρω του και στον κόσμο.
Πρόκειται για τον Ανδρέα Πουλημένο, κάτοικο Κυνοπιαστών, που κατέχει το «σκήπτρο» του μεγαλύτερου του χωριού, με προοπτικές να ξεπεράσει τους λιγοστούς συντοπίτες του, που στο παρελθόν είχαν υπερβεί και τα 100 χρόνια ζωής!
Η ευχή «να τα εκατοστήσει» έγινε πλέον πραγματικότητα και τώρα δεχόμαστε προτάσεις για την ευχή που ταιριάζει στην περίπτωση του κυρ Ανδρέα. Τις περιμένουμε για να τις μεταφέρουμε… αρμοδίως!


Αντίγραφο της Ληξιαρχικής Πράξης Γέννησης από το Δήμο Κερκυραίων, όπου φαίνεται και η ημερομηνία γέννησης του Ανδρέα Πουλημένου, είκοσι (20) Δεκεμβρίου (10βρίου) του 1919.

Δευτέρα 3 Δεκεμβρίου 2018

Του 1575 τα πρώτα γραπτά στοιχεία για την εκκλησία του Αγίου Νικολάου Κυνοπιαστών

ΟΙ ΑΡΧΕΙΑΚΕΣ ΠΗΓΕΣ ΦΩΤΙΖΟΥΝ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΚΑΙ ΕΥΡΥΤΕΡΑ ΤΟΥ ΧΩΡΙΟΥ

Στα βάθη του χρόνου χάνονται τα ίχνη της ύπαρξης της εκκλησίας του Αγίου Νικολάου στους Κυνοπιάστες. Σύμφωνα, ωστόσο, με στοιχεία των Αρχείων Ν. Κέρκυρας, η παλιότερη γραπτή μαρτυρία για την εκκλησία αυτή ανάγεται στο έτος 1575.
Συγκεκριμένα, αναφέρεται σε πράξη της 14ης Απριλίου 1575, με την οποία ο Αλιβίζης Νεόφυτος, κτήτορας, μαζί με την Κιάρα, σύζυγο του ποτέ Ιακώβου Φιομάχου, συμφώνησαν με τον Κυνοπιαστινό ιερέα Αντώνιο Σκόρτζη και τον κατέστησαν ιερουργό για τρία χρόνια.
Εξήντα χρόνια αργότερα, σε εκκλησιαστικό κατάστιχο του 1635, η εκκλησία του Αγίου Νικολάου αναφέρεται ως ιδιόκτητη με κτήτορα τον Ανδρέα Νεόφυτο και εφημέριο τον ιερέα Τζώρτζη Δαφνή.
Από πράξη της 27ης Ιουνίου 1637, προκύπτει η ύπαρξη δύο κτητόρων του ναού, του Σεμπρόνιου Έπαρχου και του Ανδρέα Νεόφυτου, που ανέθεσαν την ιερουργία του στον ιερομόναχο Νίκανδρο Ζερνιώτη.[1]
Άλλη πράξη, της 24ης Απριλίου του 1748, που εντόπισε στα Αρχεία Ν. Κέρκυρας και μετέγραψε πρόσφατα, ο Κυνοπιαστινός ερευνητής Ανδρέας Μαζαράκης (δημοσιεύεται ολόκληρη στο τέλος), ρίχνει φως στην περιουσία της εκκλησίας, τους μισθωτές των κτημάτων της, τις τοποθεσίες τους, τα σύνορα κλπ. αποκαλύπτοντας ενδιαφέροντα στοιχεία της ζωής του χωριού, στα μέσα του 18ου αιώνα.
Στα 1753 αναφέρεται ως κληρονομιά του τότε ιερέα Σπύρου Βλασσόπουλου και στη συνέχεια ως κτητορικός των οικογενειών Δαφνή, Αρκούδη και Γαρδικιώτη. Στα 1820 αναφέρεται ως συναδελφικός ενοριακός ναός, ενώ στα 1851 επαναλαμβάνεται ο χαρακτηρισμός της ως συναδελφικού ναού, με 38 μέλη.[2]
.
Η απογραφή του Μεγάλου Πρωτόπαπα 

Στα 1753, ο Μέγας Πρωτόπαπας της Κέρκυρας Σπυρίδων Βούλγαρης, με εντολή της Ενετικής Διοίκησης, διενεργεί απογραφή των εκκλησιών της Κέρκυρας. Κατά τους μήνες Σεπτέμβριο και Οκτώβριο του ιδίου έτους, επισκέπτεται την περιοχή της Επαρχίας «΄Ανω Μέσης». Περνάει καταγράφοντας τις εκκλησίες, από τη Μπενίτζα, το Σταυρό, τους Αγίους Δέκα, το Γαστούρι και φτάνει στους Κυνοπιάστες.
Εδώ καταγράφει την εκκλησία της Υ.Θ. Ελεούσας, του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου κι έρχεται η σειρά της εκκλησίας του Αγίου Νικολάου την οποία περιγράφει ως εξής: 
«Ο Αγιος Νικόλαος γιους (κληρονομιά) του παπα Σπύρου Βλασσόπουλου. ΄Εχει μόνον το ταμπερνάκουλον, ποτήριον δισκάριον αστερίσκον στάγγινα, λαβίδα ασιμένια, λόγχη ασιμένια, αντιμίνσιον, λειτουργία, εμπόλιαις δύο, τρία καντίλια μπρούτζινα και θυμιατόν μπρούτζινο, δίσκον ξύλινον. Μία μούδα ιερά μεταξωτά με στιχάρι πάνινο. Δεν έχει καντιλιέρηδες, ούτε βιβλία ούτε το κατασάρκη».[3]
Η συνένωση των τριών κοιμητηρίων
                                                                                                                                                               
Στον περίβολό της υπήρχε κοιμητήριο και γινόταν εκεί ο ενταφιασμός των μελών των οικογενειών Δαφνή, Αρκούδη και Γαρδικιώτη, οι δε οικογένειες αυτές κατά τον 18ο και 19ο αιώνα, δεν συμμετέχουν στα της διοίκησης των άλλων εκκλησιών του χωριού.
Κατά την περίοδο 1926 – 27, οι κοινοτικές και εκκλησιαστικές αρχές του χωριού αποφασίζουν την κατάργηση των κοιμητηρίων τόσο της κεντρικής ενοριακής εκκλησίας της Υ.Θ. Ελεούσας, όσο και του συναδελφικού ναού του Αγίου Ιωάννη που βρίσκονταν στο κέντρο του οικισμού και την μετακομιδή των λειψάνων σε επέκταση προς τα βόρεια - βορειοδυτικά του ναού του Αγίου Νικολάου, εκεί δηλαδή που βρίσκεται σήμερα το ενιαίο κοιμητήριο των Κυνοπιαστών. Το πρώτο τμήμα του ωστόσο, στο αριστερό της εισόδου, παραμένει για την αποκλειστική χρήση των οικογενειών Δαφνή και Αρκούδη.
Το κοιμητήριο της εκκλησίας της Υ.Θ. Ελεούσας, βρισκόταν στο τμήμα της πλατείας του χωριού με τα παλαιά της δένδρα (ευκάλυπτοι, μελικοκκιά και φτελιάς) το δε κοιμητήριο της εκκλησίας του Αγ. Ιωάννη βρισκόταν στο σημερινό χώρο των εκδηλώσεων (βόρεια της εκκλησίας).
Η πλήρης ανακομιδή των λειψάνων γίνεται στα 1932 και τοποθετούνται σε κενοτάφιο καλυμμένο με πέτρινη πλάκα στην οποία είναι χαραγμένη και η σχετική επιγραφή.
Η επέκταση της εκκλησίας

Εβδομήντα χρόνια μετά, η ενιαία πια, από τις αρχές του 20ου αιώνα, Ενορία του Χωριού αποφασίζει την επέκταση του ναού του Αγ. Νικολάου κατά πλάτος και καθ’ ύψος. Κατά την εκσκαφή των θεμελίων της επέκτασης αποκαλύπτεται η ύπαρξη παλαιών κεραμοσκεπών τάφων, που την αγνοούσαν ακόμη και οι μεγαλύτεροι σε ηλικία κάτοικοι του χωριού. Κλήθηκαν τότε, ειδικοί της Εφορείας Αρχαιοτήτων που αποφάνθηκαν ότι πρόκειται για τάφους της περιόδου της Ενετοκρατίας (1386 – 1797) χωρίς ιδιαίτερο αρχαιολογικό ενδιαφέρον. Τα έργα επέκτασης του ναού εκτελούνται και οι τάφοι καλύπτονται.
Από την παλιά εκκλησία του Αγίου Νικολάου διατηρούνται πλέον μεγάλα τμήματα της πέτρινης τοιχοποιίας, η κόγχη του Ιερού, μερικές εικόνες, ο πέτρινος διάκοσμος της κεντρικής εισόδου, το πανέμορφο πέτρινο καμπαναριό και οι δύο κολώνες με τα σκαλιστά κιονόκρανά τους στην είσοδο του κοιμητηρίου.
Η εκκλησία γιορτάζει στη μνήμη του Αγίου Νικολάου στις 6 Δεκεμβρίου και την παραμονή, στον εσπερινό διαβάζεται το συναξάρι του Αγίου.
Οι πιστοί στις παραδόσεις συγχωριανοί, φτιάχνουν και μοιράζουν “σπερνά” ενώ οι τηγανίτες έχουν την τιμητική τους.



Η εκκλησία του Αγίου Νικολάου είναι συνδεδεμένη, στη συνείδηση των κατοίκων του χωριού, με την τελευταία τους κατοικία. Για την περίπτωση που κάποιον τον καταβάλλουν τα βάσανα της ζωής, επινοήθηκε ο, γνωστός στο χωριό, στίχος:
΄Αγιε Νικόλα γείτονα, να μ’ έπαιρνες να γλύτωνα.

Στέφανος Πενηντάρχου Πουλημένος



[1]. Σπ. Καρύδη – Γερ. Δημουλά – Γ. Πουλή, Χώροι λατρείας και κλήρος στην Κέρκυρα του 17ου αιώνα, έκδ. Αναγνωστικής Εταιρίας, Κέρκυρα 2018, σελ. 73, σημ. 30
[2]. Σπύρου Καρύδη, Ορθόδοξες αδελφότητες και συναδελφικοί ναοί στην Κέρκυρα (15ος – 19ος αι.), εκδ. Αθ. Σταμούλη, Αθήνα 2004
[3]. Δημήτρη Καπάδοχου, Ναοί και Μοναστήρια Κέρκυρας, Παξών και Οθωνών, στα μέσα του 18ου αιώνα, Αθήνα 1994, σελ. 178

1748: Μια αποκαλυπτική απογραφή περιουσίας της εκκλησίας 
του Αγ. Νικολάου Κυνοπιαστών

Στις 24 Απριλίου 1748 στην οικία του Αυγουστή Δαφνή στους Κυνοπιάστες, ευρέθησαν ο ιερέας του Αγίου Νικολάου, Σπύρος Βλασόπουλος και μέρος των γιους πατρονάτοι (οι νόμιμοι κτήτορες) της μονής (=εκκλησία). Σκοπός ήταν το αίτημα του ιερέα για ένα ινβεντάριο (απογραφή περιουσίας) των ακινήτων της μονής που πιθανότατα δεν υπήρχε. Η κυρά Διαμάντε Έπαρχου του ποτέ ευγενή Σπυρίδωνα, ο Γιώργος Δαφνής του ποτέ Σταματέλου, και οι Αυγουστής Δαφνής και Τζόρτζης Δαφνής του ποτέ Ζαφείρη ως εκπρόσωποι των υπολοίπων μελών της αδελφότητας αποφάσισαν την σύνταξη ινβεντάριου από τον παρόντα νοτάριο Δημήτριο Κοτζιάνη.
Ήταν απαραίτητη μία αίτηση στη διοίκηση για την σύνταξη του ινβενταρίου και τον ορισμό δύο γερόντων του χωριού των Κυνοπιαστών με  σκοπό τον εντοπισμό και την περιγραφή των ακινήτων. Να υπάρχουν τα όρια με τέρμονες, οι ιδιοκτήτες των γειτονικών ακινήτων, το μέγεθος κάθε κτήματος σε μουζούρια (περ. 1200 τ.μ.) και το είδος της καλλιέργειας με τα πιθανά οπωροφόρα δένδρα. Σε περίπτωση απόκρυψης περιουσιακών στοιχείων της εκκλησίας υπήρχε ποινή 200 δουκάτων αλλά και άλλες σωματικές ποινές.
Με την κοινοποίηση της εντολής της διοίκησης οι δύο γέροντες του χωριού, Μαρίνος Δαφνής και Δήμος Παϊπέτης, επήγαν σε όλα τα ακίνητα της εκκλησίας. Από μία σειρά κτημάτων, με όλες τις πληροφορίες που είχε ζητήσει η διοίκηση, μπορούμε αποσπασματικά να αναφέρουμε ότι τα περισσότερα κτήματα βρίσκονταν στην κοντινή περιφέρεια του χωριού, όπως φαίνεται από τα τοπωνύμια, τα οποία μπορείτε να ανακαλύψετε στο έγγραφο που παρουσιάζουμε παρακάτω. Ο χώρος που καταλαμβάνει το σημερινό νεκροταφείο ήταν αμπέλι με μερικές ελιές και φαίνεται να είναι από τις πρώτες ιδιοκτησίες της εκκλησίας. Ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι οικογένειες που έχουν την κυριότητα της εκκλησίας. Η οικογένεια Επάρχου, από τις σημαντικότερες του νησιού με καταβολές από το Βυζάντιο, είχε την κυριότητα πιθανώς από την ίδρυση της εκκλησίας. Οι οικογένειες Δαφνή, Αρκούδη, Γαρδικιώτη και Πουλημένου είναι όλες εκείνες που ζούσαν στο παλαιό χωριό σύμφωνα με την έκφραση που ακούγεται ακόμα και σήμερα, πάω στο χωριό, εννοώντας τον οικισμό πάνω από τη σημερινή πλατεία.
Η περιοχή γύρω από την εκκλησία ήταν διαφορετική από αυτή που βλέπουμε σήμερα. Το έγγραφο το υπογράφει στο τέλος ο προηγούμενος ιερέας της μονής του Αγίου Νικολάου, Πιέρος Αγάθος, γιος του Αλεβίζη, πιθανώς γενάρχης των Αγάθων στους Κυνοπιάστες.
                                                                                                                                                                                                                                                                                           
Παρουσιάζουμε το έγγραφο του 1748 για εκείνους που θέλουν να ανακαλύψουν ακόμα όσα δεν αναφέραμε.  Σημειώνεται ότι η γραφή είναι της σύνταξης του εγγράφου και δεν υπακούει στους σημερινούς ορθογραφικούς γραμματικούς κανόνες.                         

Α.Ν.Κ., Συμβ. Κ 456, β. 14, 21r-23r, 24.04.1748.

Εν Χ(ριστ)ού αμήν 1748 σαρανταοκτο ημερα ηκοσιτεσερης ν. 24 του Απριλληου μηνος ης την ικηαν του κηρ Αυγουστη Δαφνη ης το χορηο τον Κηνοπιαστον οπαρον ευλαβεστατος ηερε(υ)ς Σπιρηδον Βλασοπουλος ηνβεστιδος ης την εκλησια του αγιου Νηκολαου κημενη ης το παρον χοριο Κηνοπιαστον απο την απουσα Κηρηα Διαμαντε γηνη του ποτε ευγενη s(io)r Σπιριδονος Επαρχου γηους πατρονατα της ανοθεν και αγιας μονης θελοντας ο ανοθεν ηερευς και η παροντες κηρ Γεωργιος Δαφνης του ποτε Σταματελου και κηρ Αυγουστης Δαφνης και κηρ Τζορτζης Δαφνης αδελφη του ποτε Ζαφηρη κανοντες διαονοματους και ος αδελφι και γιους πατρουνατη και τους διαπιληπους αδελφους και γιους πατρουνατους της ανοθ(εν) και αγιας μονης του αγιου Νικολαου θέλοντας να πιυσουν ενα εξεκαθαριστο ηυβενταρηον ης το πραυμα και σταμπιλε οπου να εχη και ηβρισκετε της ανοθ(εν) αγιας μονης δια τουτο καλεσας εμε τον ηπογεγραμενο νοταριον ηναγραψο το παρον ηνβενταριον ος κατοθεν ένα προς ενα και ετουτο ης διναμεος του μαντατου ευγαλμενο από το εκλαβροτατο ριγγιμεντο το οπιον ρηνκιστραρετε ηπο κατοθεν του παροντος ος κατοθεν.

Ημης ρενγγιμεντο Κορηφον

Επιθιμοντας ο προσφερτης ευλαβεστατος Σπιρηδον ιερεὺς ο Βλασοπουλος ηνβεστιδος ης την εκλησια του αγιου Νικολαου κημενη ης το χοριον Κηνοπιαστον γιους πατρονατος της τιμηας σιορας Διαμαντες Επαρχου να καμην ηβενταρηον και να νπεριγραφτου ολλα τα αγαθαν της ηδιας μονης δηα να σοζονοτε αφτα και ρεκουπαιραρη εκηνα από τα χερια του οζορπατορο οπου αδικος τα κρατου ελαβε ης τας 13 Νοευβρηου 1743 τον αφορισμον και εδευσιμοτη ης ενεργιαν οπου εγραφισαν ολλα εκηνα τααγαθα και παν αλο οπου εφανερονουν η απογραφη ης σεκρ(ε)τον και πρεποντας ομος οτη τη αφτα αγαθαναησιν περιγεγραμενα με πλησιασμους και περηοχες δηα τουτου προστασουμε τους γεροντες και πρακτικους του καθενος χορηου ναηθελε μεκαθεν επιμεληαν περηγραψουν τααφτα αγαθα με τους τερμονους και πλησιασμους ης τας πραξης τουδιμοσιου νοταριου προστασοντας του αφτου να ηθελε περιγραψη ης τας πραξηςτου ολλος δηολου ος ανοθεν τοσον θελλη μενη ενεργιμενο ης πηνιν παρακονο δουκατα δηακοσια ν. 200 αφηερομενα ης την αφεντηκη καμερα και αλλες πεδεψες σοματικες ης το ευταξουσιον και ης την ιδιαν του παροντος δηνομε βαρος καθεν αφεντηκου ανθροπου οπου να χριαστι δηα την ενεργιαν του αφτου οσον και τα εξης.

εδοθι 5: Μαρτιου 1748: ε:π:
Φρακγγησκος Σορατζος παελλος
Αντονιος Μπαροτζης σηνβουλλος
Ηοανης Παλαδας καγγελαρηος

αυτη εστι η περηληψης του ανοηριμενου μαντατου ης ενεργιαν του ενεφανιστισαν ης τα ατη εμου του ηπογεγραμενου νοταριου και μου εδιλοπιησαν η παροντες κηρ Μαρινος Δαφνης γεροντας δεπουταδος του παροντος χοριου Κηνοπιαστον ανταμος με τον παροντα κηρ Διμου Παηπετη του ποτε Γιανη από το παρον χορηο οπος απιλθαν σοματηκη κατα τοπου ης τα αγαθαν της ανοθεν αγιας μονης του αγιου Νικολαου και μου εδηλοπιησα ης το προτο ης τα αμπεληα και τοπους οπου εχη η ανοθεν και ηδαν αφτα καταλεμπος και ησιν εος μουζουριο εξη πλεον οληγοτερο και ησην μεσαν εληες παλεοληες ρηζαρια τρηαντα ευτα ν. 37 πλησιον και γιροθεν της ανοθεν και αγιας μονης και πλησιον την δημοσια στρατα απανου κατου και πλισιον αποκατου μερος του Νικολετου Πουλημενου του ποτε Στεληου και Κιριακη Κασφηκη γινεκη ονοματη και πλησιον του ευγενη s(io)r Νικολαου Καληκηοπουλου του ποτε ευγενη s(io)r Αλταβηλα και απανου κατου και εος το αγιον βημα της ανοθεν και αγιας μονης και παγη τήν μπαλεοληα τη μεγαλη τα κρατη ο παρον ευλαβης παπα Πιερος Αγαθος και πλερονη μερος ημησον απο αμπεληα και τοπους προς την ανοθεν και αγια μονη και ο τοπος οπου ησιν πλισιον την ανοθεν μονη και πλισιον το πορτονη το μεγαλο και ηπαγη τήν στρατα της ανοθεν και αγιας μονης ησιν ελευθερος και δια κομοδο της ανοθεν και αγιας μονης της δεν παλεοληες οπου ησιν μεσα ης τα ανοθεν αμπεληαν και τοπους ρηζαρια τρηαντα ευτα ν. 37 τις κρατη ο ευγενης s(io)r Νικολαος Καληκηοπουλος και πλερονη μερος ημησον προς την ανοθεν και αγιαν μονην και ησιν ηγουν εκηνες και ηδιες οπου ακησταρισεν ο ανοθεν s(io)r Καληκηοπουλος απο τήν κληρονομηα του ποτε ευγενη s(io)r Αθανασιου Γεροπετρη
ακομη εις τα αυτα αμπεληα ης τομπατο εχη και ποσεδερη ο κηρ Ηοανης Πουλλημενος παλεοληες ρηζαρια δηο και ακομη και ετερη παλεολια ρηζα μηα εχη και κρατη η κληρονομηα του ποτε Νικολετου Πουλημενου ης τον αφτο τοπον και πλερονουνε και η τρης ρηζες μερος τεταρτο προς την ανοθεν μονη ησιν κημενα ης την μπεριοχη του ανοθεν χ(ορη)ου. ομηος απιλθαν ης τοπον ονομαζουμενο στου Ρομού περιοχη του ανοθεν χ(ορη)ου εχη και ποσεδερι η ανοθεν μονη ελληες ρηζαρια δεκατρηα ν. 13 πλησιον του ανοθεν ευγενη s(io)r Καλληκηοπουλου και Κιριακι Κασφηκη καθοντε μεσα ης τους τοπους της κλιρονομηας του ποτε Φραγγου Σκιαδοπουλου οπιες ησιν ελευθερες της ανοθεν αγιας μονης. 
ακομη εχη η ανοθεν μονη ημησιν παλεοληα και ιετερη ημησιν ησιν της κληρονομηας του ποτε Γιοργου Παηπετη ησιν ης το απανουν πιγαδι οπηα την αφηεροσε ο ανοθεν Γεοργιος Δαφνης και ημησι ελευθερη της ανοθεν μονης. ακομην απιλθε ο ανοθεν γεροντας κε πρακτηκος ης τοπον ονομαζομενο ης τα Πλαγια ιτε Μοναταδες περιοχη τον Ψεραρεον εχη και κρατη ο Θεοφηλης Πουλημενος εξ αμπεληα εος μουζουριον τρηο και εληες μεσα παλιολιες ρηζαρια ηκοσι ν. 20 και κεντρομαδες ρηζαρια δεκοχτον. 16 πλερονι ης ολα προς την ανοθεν μονην μερος τεταρτο ν. 4 ησιν πλησιον αποκατου μερος τον ελεον της θεοτοκου της Λαμποβητησας και απο το πανου μερος πλησιον του s(io)r Αλαβηζη Κατζαμανου γηνεκι ονοματη και πλησιον του ανοθεν Πουλημενου και του ευγενη s(io)r Ληπουνα
ακομη εχη ηανοθεν μονη μεσαν ης τα αμπεληα του ποτε Νικολετου Πουλυμενου ης τον Τακορμηα ριζα ελεα ελευθερη οπια την ιχε αφηεροσι ο ανοθεν Γεοργιος Δαφνης. ακομη εχη ηανοθεν μονη μηα ριζα ελεα καθετε μεσα ης τα αμπελια του Γαρδικηοτη ης του Κοσα ονομαζομενι και πλερονη προς την ανοθεν μονη μερος τεταρτο ησιν περιοχη τον Κηνοπιαστον. ακομη απιλθαμε ηςτο Φιτεμα ονομαζομενο Στολημνη ησην εος μουζουρηον διο πλισιον του Γιανη Κογγολακη και Διμου Μεγαλογενη γινεκη ονοματη και της Ελενετας θιγατρος του ποτε Τζανετου Σκηαδοπουλου σιντα με εληες ρηζαρια δηο κεντρομαδες οπου ησιν μεσα τα εχη ο παρον Δημητρης Αρκουδης και πλερονη προς την ανοθεν μονη μερος τεταρτο. 
ακομην εχη η ανοθεν μονη αμπελια εος μουζουριο ενος και μηα απιδια οπια ταν της Μαριος γηνης του ποτε Φρατζεσκου Σκηαδοπουλου και ης το παρον τα ποσεδερη η κληρονομηα του ποτε Κονσταντην Παηπετην και πλερονη ης την ανοθεν μονην ος λεγουν μερος ημησον ης τα αφτα αμπεληα Ησιν εληες ρηζαρια δηο ελευθερα της ανοθεν μονην ης τι Ληκενα αμπεληα εος μουζουριον δηο πλισιον του Νικολαου Πουλημενου και θεοδορη Καριδη γινεκη ονοματη τα κρατη ο Νικολετος Ανιφαντης σηντα και με παλεολιες ρηζαρια διο και κεντρομαδες ρηζαρια τεσερα και διαφορα ηπορα πλερονη προς την ανοθεν μονη μερος τεταρτο. 
ακομη εχι η ανοθεν μονήν ης τον αφτον τοπον ης τη Λήκενα πλησιον του ανοθεν Ανιφαντη αμπελη και χοραφη εος μουζουριου ενός ημησι πλησιον του s(io)r Καληκηοπουλου ησιν και εληες μεσα ρηζαρια πεντε τα κρατη ο Θεοδορης Καριδης γηνεκη ονοματη και πλερονη προς την ανοθεν μονη μερος τεταρτο. 
ακομη εχη η ανοθεν μονην Αμπεληα ονομαζομενα στου Πρασα ησιν εος μουζουριον διο υμησιν πλησιον τη στρατα και Θεοδορι Πουλημενου ησην μεσα και διαφορα επουρα και και μελιες κετρομαδες ρηζαρια δεκα ν. 10 οπια τα κρατη η κληρονομια του ποτε Γιοργου Παηπετη και πλερονη προς την ανοθεν μονην μερος τεταρτο. 
ακομη μεσα ης τα αφτα αμπεληα εχην η ανοθεν μονην παλεοληες ρηζαρια δεκα τις κρατη ο Τζορτζης Δαφνης και πλερονη προς την ανοθεν μονιν μερος τεταρτο. ακομην μου δηλοπιησαν οπος απιλθαν ηανοθεν γεροντας πρακτηκος ηςτοπον ονομαζομεναης την Ληανοσουκηα ητε Κληδοναρη περιοχι του χ(ορη)ου Γαστουρηου οπου εχη η ανοθεν μονη αμπεληα και τα κρατη ο ευγενης s(io)r Φιλληπος Καρτανος και πλερονη προς την ανοθεν μονην χρονηκο σολδηατηκο λητρες μουνεδα τρηαντα τρης ν. 33 και σιταρη μουζουρηα δηο σολδιατηκο τον μπασα χρονο μεσαν ης τααφτα αμπεληα ποσεδερη ο ανοθεν s(io)r Καρτανος παλεοληες ρηζαρια τρηα(ν)τα πέντε ν. 35 και πληρονη προς την ανοθεν μονην μερος τεταρτο ησην ολλαπλησιον το σκαφονοστασιον του ανοθεν ευγενη s(io)r Καρτανου και πλησιον της κληρονομηας του ποτε Μπατηστα Μπαρουτζη και του s(io)r Τορληνου
ακομη εχη ηανοθεν και αγια μονην σολιατηκον λαδι ξεστες δηο ν. 2 οπου ηχε αφησιν ο ποτε Γερολημος Δαφνης και ηπα ος λεγουν να το αφησουν η αδερφαδες του ονοματι Τορετα γινη του παροντος κηρ Δημητρη Αρκουδι και η Νενο γηνη του αποντος Γιανη Ανηφαντην και η ετερη ονοματη Κρεμεζηνα γινην του κηρ Θεοδορη Καρηδι το οπιο μενη ο ανοθεν Διμητρης Αρκουδης οπος το αφησα το ανοθεν σολδιατηκο και το εχι η ανοθεν μονη και το πλερονι ο αποντας Σταματελος Τζακγγαροπουλος. και ουτος μου εδηλοπιησαν ηανοθεν γεροντας και πρακτηκος ης φοβον θεου και της ψηχης στους και ετουτο ης ενεργιαν του ανο ηρημενου μαντατου γηναμενου στας 5 Μαρτιου 1748
Ης ενεργιαν του καλεσας και εμεν τον ηπογεγραμενον Νοταριον και επιυσαν το παρον υβενταρηον καταλεμπτος ενα προς ενα και ετουτο δια φανεροσιν της αληθιας καντ εμπροστεν τον παροντον μαρτηρον του ετλαβεστατου ηερεος Πιερου Αγαθου του ποτε Αληβηζην και κηρ Κονσταντην Τζανκαροπουλου του ποτε Αντονη και Σπιρου Πουλλημενου του ποτε Κονσταντην ολλη απο το παρον χορηο τον Κηνοπιαστον και ο ανοθεν ηερεύς ηπογραφη κατοθεν.
Πιερος ιερευς Αγαθος μαρτιρας παρον και ειπογραψα.
 27.11.2018
ΑΝΔΡΕΑΣ Δ. ΜΑΖΑΡΑΚΗΣ

Πέμπτη 29 Νοεμβρίου 2018

81 μαθητές – τριες συμμετείχαν στους αγώνες σκακιού του Δημοτικού Σχολείου Κυνοπιαστών


Ημέρα σκακιού ήταν η Τρίτη 27 Νοεμβρίου 2018 για το δημοτικό σχολείο Κυνοπιαστών, όπου έγιναν οι ενδοσχολικοί αγώνες του σχολικού σκακιστικού πρωταθλήματος.
Οι Κυνοπιάστες ήταν ο 15ος σχολικός σταθμός της διοργάνωσης, που πραγματοποιείται για ένατη συνεχόμενη χρονιά στο νησί, με πρωτοβουλία του Συνδέσμου Παικτών Ζατρικίου Κέρκυρας. Μίας διοργάνωσης, που είναι από τις μαζικότερες στην χώρα, αφού κάθε χρόνο συμμετέχουν σε αυτήν περισσότεροι από τρεις χιλιάδες μαθητές και μαθήτριες των σχολείων της Κέρκυρας.
Να σημειωθεί ότι φέτος από την έναρξη του πρωταθλήματος μέχρι τώρα έχουν γίνει σκακιστικοί αγώνες σε δεκαπέντε σχολεία και σε αυτούς έχουν πάρει μέρος 1100 μαθητές και μαθήτριες.
Οι αγώνες συνεχίζονται σήμερα και αύριο στο δημοτικό σχολείο Παλαιάς Πόλης.

Οι νικητές του Δημοτικού Σχολείου Κυνοπιαστών

Στους ενδοσχολικούς σκακιστικούς αγώνες του δημοτικού σχολείου Κυνοπιαστών πήραν μέρος 81 μαθητές και μαθήτριες, από τους 200 συνολικά που φοιτούν εκεί.
Τον τίτλο του πρωταθλητή σχολείου κατέκτησε ο μαθητής της ΣΤ΄ τάξης Γιώργος Βλαχόπουλος.
Δεύτερος στην κατάταξη ήταν ο Σπύρος Γκούσης μαθητής της ΣΤ΄ τάξης και τρίτος ο Κλήμης Παγιατάκης, κι αυτός μαθητής της ΣΤ΄ τάξης.
Πρωταθλήτρια κοριτσιών αναδείχτηκε η Μάγδα Καββαδία μαθήτρια της Δ΄ τάξης.



Οι πρώτοι των τάξεων:
  • ΣΤ΄ τάξη: Γιώργος Βλαχόπουλος
  • Ε΄ τάξη: Λεωνίδας Περδικομάτης
  • Δ΄ τάξη: Μάγδα Καββαδία
  • Γ΄ τάξη: Σπύρος Χονδρογιάννης
  • Β΄ τάξη: Ιάσονας Πουλημένος
  • Α΄ τάξη: Παναγιώτης Αναστόπουλος
  • ΝΗΠΙΑ: Λεωνίδας Μερκούρης.

Υπενθυμίζουμε ότι οι τρεις πρώτοι της γενικής κατάταξης, η πρωταθλήτρια κοριτσιών και οι πρώτοι των τάξεων προκρίνονται για την τελική φάση του σχολικού σκακιστικού πρωταθλήματος.

Πηγή: Εφημερίδα Η ΚΕΡΚΥΡΑ ΣΗΜΕΡΑ, 29.11.2018

Τετάρτη 28 Νοεμβρίου 2018

William Gladstone και Edward Lear στη λότζα του Χαλικιόπουλου Βιλλέττα, στους Κυνοπιάστες

Μέσα στις επόμενες μέρες: Πώς ο μετέπειτα πρωθυπουργός της Αγγλίας William Gladstone (αριστερά) και ο φημισμένος Άγγλος ζωγράφος Edward Lear (δεξιά) βρέθηκαν στο εξοχικό αρχοντικό με λότζα, του Χαλικιόπουλου Βιλλέττα (μέση), στους Κυνοπιάστες, στα 1858 και 1861 αντίστοιχα.

Κυριακή 25 Νοεμβρίου 2018

Ομάδα Ποδοσφαίρου Ακρωτηριασμένων: Μια πρωτοβουλία του Κερκυραίου προπονητή ΑμεΑ, Άρη Μαυρόπουλου

Με ένα άκρως τιμητικό και ενδιαφέρον ρεπορτάζ που υπογράφει ο Θοδωρής Φελάνης, η εφημερίδα «ΕΘΝΟΣ» της 21.11.2018, παρουσιάζει την εξαιρετική, από κάθε άποψη, πρωτοβουλία του κερκυραίου της Αθήνας, προπονητή ΑμεΑ, Άρη Μαυρόπουλου, να συγκροτηθεί ομάδα ποδοσφαίρου ακρωτηριασμένων στη χώρα μας.
Ο Άρης, Κερκυραίος και από τους δύο γονείς του (από Καστελλάνους Γύρου και Κυνοπιάστες) φέρνει στο προσκήνιο τους δικούς του ήρωες, που δίνουν τη μάχη τους όχι μόνο στη ζωή αλλά και στα γήπεδα, προσφέροντάς τους τη χαρά της συμμετοχής στην αθλητική δράση.


Το ρεπορτάζ του ΕΘΝΟΥΣ
Αλλά ας δούμε ολόκληρο το σχετικό ρεπορτάζ του ΕΘΝΟΥΣ:
Αν και στάθηκαν άτυχοι, δεν έχασαν τη θέληση  για αγώνα εντός και εκτός γηπέδων. Η Εθνική Οµάδα Ακρωτηριασµένων ζητά οικονοµική... ασίστ προκειµένου να σκοράρει στο Euro 2020
Η πέτρα, το σίδερο, το ατσάλι δεν αντέχουν. Ο άνθρωπος αντέχει». Η φράση του Νίκου Καζαντζάκη αποτυπώνει µε τον πιο γλαφυρό τρόπο την περίπτωση της Εθνικής Οµάδας Ακρωτηριασµένων. Μιας συγκινητικής προσπάθειας που ξεκίνησε το 2016 ­ και φιλοδοξεί να προσφέρει τη χαρά της συµµετοχής, της επανένταξης στον αθλητισµό παιδιών που είχαν την ατυχία στο άνθος της ηλικίας τους να καταστούν ανάπηροι.
Το Amputee Football είναι ιδιαίτερα διαδεδοµένο ανά τον κόσµο και µάλιστα πρόσφατα η δυναµική του επιβεβαιώθηκε µε αφορµή τη µεγάλη προσέλευση που σηµειώθηκε στα γήπεδα του Μεξικού, όπου διοργανώθηκε το Μουντιάλ.
Ο Άρης Μαυρόπουλος και ο Amputee Football
Στη χώρα µας το Amputee Football ήρθε ύστερα από πρωτοβουλία του Αρη Μαυρόπουλου, ενός προπονητή µε µεγάλη εµπειρία στον αθλητισµό ανθρώπων µε αναπηρία, ο οποίος σήµερα έχει αναλάβει χρέη τεχνικού διευθυντή της Εθνικής Ακρωτηριασµένων. «Η οµάδα µας είναι σχετικά καινούργια, δηµιουργήθηκε το 2016. Η αφορµή δόθηκε από παιδιά - αθλητές, γιατί τυγχάνει να είµαι προπονητής της οµάδας ΑµεΑ Καστελλάνοι, σε κολύµβηση, ποδηλασία, παρατρίαθλο, στίβο και µπότσια.
Κάποια παιδιά, λοιπόν, έριξαν την ιδέα. Ξέρεις, του τύπου “γιατί όχι κι εµείς”. Μπήκα σε αυτήν τη διαδικασία, ήρθα σε επαφή µε την Ευρωπαϊκή Οµοσπονδία και κάπως έτσι έγιναν τα πρώτα βήµατα µε στόχο τη δηµιουργία της οµάδας» δηλώνει στο «Εθνος» ο κ. Μαυρόπουλος και προσθέτει: «Αυτήν τη στιγµή παγκοσµίως πάνω από 40-45 χώρες αναπτύσσουν και καλλιεργούν το άθληµα. Μεγάλη επιτυχία είχε πρόσφατα το Μουντιάλ που φιλοξενήθηκε στο Μεξικό, µε την Ευρώπη να εκπροσωπείται από Αγγλία, Τουρκία, Ρωσία, Ιρλανδία, Ιταλία, Ουκρανία, Γαλλία, Ισπανία».
Ας πάρουµε όµως τα πράγµατα από την αρχή. Το Amputee Football είναι άθληµα στο οποίο συµµετέχουν ποδοσφαιριστές είτε µε ακρωτηριασµό, είτε µε εκ γενετής ανωµαλία στο κάτω άκρο, χρησιµοποιώντας πατερίτσες, ή στο άνω άκρο για τους τερµατοφύλακες. Σε ό,τι αφορά τους κανονισµούς, µιλάµε για ένα παιχνίδι 7Χ7, χρονικής διάρκειας 50 λεπτών, µε δύο ηµίχρονα και ενδιάµεση ξεκούραση των  10 λεπτών. Βασικός κανόνας του παιχνιδιού είναι πως απαγορεύεται η εσκεµµένη επαφή µε πατερίτσες και τιµωρείται µε πέναλτι. Ενας άλλος κανόνας είναι πως ο τερµατοφύλακας απαγορεύεται να βγει από την περιοχή, ενώ δεν υπάρχει περιορισµός ως προς τις αλλαγές. Σύµφωνα µε τις οδηγίες της διεθνούς Οµοσπονδίας, οι διαστάσεις του γηπέδου πρέπει να είναι έως 70Χ60μ.».
Για την Εθνική µας οµάδα ο κ. Μαυρόπουλος υποστηρίζει: «Η οµάδα αποτελείται από 15 ποδοσφαιριστές. Το µεγαλύτερο ποσοστό παιδιών έχει χάσει κάποιο µέλος του είτε από καρκίνο είτε από κάποιο ατύχηµα. Εµείς δηµιουργήσαµε αυτήν την οµάδα για να τους κάνουµε να νιώσουν, να αισθανθούν ενεργοί µέσω του αθλητισµού, µέσω του ποδοσφαίρου, να αναδείξουν ικανότητες και ψυχικά χαρίσµατα».
Στην προσπάθεια αυτή υπάρχουν όµως και δυσκολίες: «Αυτήν τη στιγµή η Εθνική Ακρωτηριασµένων τελεί υπό την αιγίδα της οµάδας AΣ ΑµεΑ Καστελλάνοι -δεν υπάρχει Οµοσπονδία στην Ελλάδα-, ωστόσο µας έχει αναγνωρίσει η Ευρωπαϊκή Οµοσπονδία.
∆εν θεωρούµαστε ακόµη παραολυµπιακό άθληµα, όµως γίνεται προσπάθεια προς αυτήν την κατεύθυνση. Θέλω να τονίσω πως δεν υπάρχει καµία επιχορήγηση, ό,τι κάνουµε προσπαθούµε να το κάνουµε µόνοι µας. Αναζητούµε χορηγίες ώστε να µπορέσουµε να ανταποκριθούµε στα βασικά, όπως είναι η µετακίνηση της οµάδας και η συµµετοχή της σε κάποιο τουρνουά ή να λύσουµε το θέµα της ένδυσης. Είµαστε σε φάση προσπάθειας ώστε να δηµιουργήσουµε τις συνθήκες που χρειάζονται, µε στόχο τη συµµετοχή µας στο Euro 2020».
Ο προπονητής της Εθνικής Ακρωτηριασµένων
Προπονητής της Εθνικής Ακρωτηριασµένων είναι ο Αποστόλης Μπάλτουµας, ο οποίος, µιλώντας στο «Εθνος», αναφέρθηκε στις αγωνιστικές επιτυχίες της οµάδας αλλά και στη µεγάλη θέληση των ποδοσφαιριστών του: «Είµαι πολύ υπερήφανος γι’ αυτά τα παιδιά και την προσπάθεια που καταβάλλουν. Στα µάτια µου είναι υπερήρωες. Για να παίξεις το Amputee Football πρέπει να καταβάλεις πενταπλάσια προσπάθεια. Για σκεφτείτε το, εµείς θεωρούµε αυτονόητο να περπατάµε ή να τρέχουµε και στην περίπτωση αυτή έχουµε παίκτες που εκτελούν ενέργειες µε πατερίτσες. Για να συµβεί αυτό, πρέπει να έχεις δύναµη στον κορµό, στα πόδια, αντοχή και ταυτόχρονα να διαβάζεις το παιχνίδι. Είναι πραγµατικά πολύ δύσκολο άθληµα, καθώς απαιτεί επίπονη προπόνηση για να φτάσεις σε ένα επιθυµητό επίπεδο. Για µένα, επίσης, είναι πολύ εντυπωσιακό παιχνίδι και αυτό µπορεί να το διαπιστώσει οποιοσδήποτε δει ένα µατς ή παρακολουθήσει κάποιο βιντεάκι στο youtube».
Ο προπονητής της οµάδας αναφέρθηκε, επίσης, στις συνθήκες προπόνησης: «Η οµάδα µας αποτελείται από παίκτες που προέρχονται από διάφορες περιοχές της Ελλάδας: από τη ∆ράµα, τη Νάουσα, τη Ρόδο, τη Χαλκίδα, την Ξάνθη, τον Βόλο, τη Χίο. Υπάρχει ένας σταθερός κορµός παικτών στην Αθήνα που µας επιτρέπει να προπονούµαστε τακτικά. Με τα υπόλοιπα παιδιά τα πράγµατα, όπως αντιλαµβάνεται ο καθένας, είναι κάπως δύσκολα, υπάρχει µέριµνα ώστε ανά τακτά διαστήµατα µέσα στον χρόνο να γίνονται κάποιες προπονήσεις.
Η προσπάθειά µας ξεκίνησε το 2016 και σταδιακά η βελτίωση που υπάρχει είναι µεγάλη και ορατή από τον καθένα. Η οµάδα είχε συµµετάσχει το 2017 για πρώτη φορά σε διεθνές τουρνουά αρχικά στην Πολωνία και µετά στο Ευρωπαϊκό της Κωνσταντινούπολης. ∆υσκολευτήκαµε πολύ στα πρώτα επίσηµα µατς, είδαµε όµως και το επίπεδο του ανταγωνισµού, αντιληφθήκαµε τις αδυναµίες µας και επανήλθαµε. ∆εν το βάλαµε κάτω, συνεχίσαµε να προσπαθούµε και πριν από µερικές εβδοµάδες η οµάδα έκανε τις πρώτες νίκες στο Amp Football Weekend, που έγινε στο Βέλγιο και συγκεκριµένα στην πόλη Μπριζ, κατακτήσαµε την πρώτη θέση µε απολογισµό δύο νίκες, µία ισοπαλία και µία ήττα. Επίσης, µας απονεµήθηκε το βραβείο Fair Play για τη συνολική µας παρουσία. Ζήσαµε ωραίες στιγµές. Τονώθηκε η αυτοπεποίθησή µας καθώς και η σιγουριά πως βαδίζουµε στον σωστό δρόµο. Οσο προχωράµε ανεβαίνει, βέβαια, ο βαθµός δυσκολίες, έχουµε µπει ήδη έντονα σε λεπτοµέρειες, θέµατα τακτικής για να βελτιωθούµε και να γίνουµε περισσότερο ανταγωνιστικοί».


Τρίτη 20 Νοεμβρίου 2018

Η λαϊκή μουσική παράδοση της Κέρκυρας και τα τραγούδια της

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΑΠΟ ΤΟΝ ΣΤΕΦΑΝΟ ΠΟΥΛΗΜΕΝΟ, ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΥ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ

Συνεχίζεται η παρουσίαση θεμάτων της τοπικής ιστορίας στο πλαίσιο του ευρύτερου Προγράμματος που υλοποιεί και για την περίοδο 2018 – 2019, το Εναλλακτικό Πολιτιστικό Εργαστήρι Κέρκυρας.
Έτσι, την Τετάρτη 21 Νοεμβρίου 2018, στις 8 το βράδυ, σε αίθουσα του 1ου Γυμνασίου Κέρκυρας, ο Στέφανος Πουλημένος, παρουσιάζει το θέμα: Η λαϊκή μουσική παράδοση της Κέρκυρας και τα τραγούδια της.
Το πρόγραμμα που έχει αναρτηθεί στον ιστότοπο του Εργαστηρίου, περιλαμβάνει στη συνέχεια τις ακόλουθες παρουσιάσεις:
·      28 Νοεμβρίου, η Νέλλα Πανταζή το θέμα «Τα Αρχεία της Κέρκυρας».
·      5 Δεκεμβρίου, η Ελένη Γιαγκούδη το θέμα «Προϊστορική Κέρκυρα».
·      19 Δεκεμβρίου, οι Γεράσιμος Δημουλάς και Γιώργος Πουλής το βιβλίο «Χώροι λατρείας. Απογραφή ναών 1635»
Σημειώνεται ότι στην ίδια θεματική ενότητα έχουν παρουσιαστεί από τα μέσα Οκτωβρίου, τέσσερα ακόμη θέματα, και συγκεκριμένα:
·      «Εισαγωγή, Ιστορικές περίοδοι», στις 17 Οκτωβρίου, από την Βιβή Κουρή.
·      «Οι νορμανδικές εισβολές στην Κέρκυρα 11ος - 12ος αιώνας», στις 24 Οκτωβρίου από τη Βιλχελμίνα Ζάχου.
·      «Ιόνιος Εταιρεία» 1934-1939» στις 31 Οκτωβρίου, από την  Αλίκη Νικηφόρου και
·      «Η κατοικία του Λατίνου Αρχιεπισκόπου. Νεότερα στοιχεία» στις Νοεμβρίου από τον Στέλιο Μπιρμπίλη.

ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΟ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙ
Το Εναλλακτικό Πολιτιστικό Εργαστήρι ιδρύθηκε το 2009 και είναι, όπως αναφέρεται στον ιστότοπό του, «μια ομάδα ανθρώπων με ιδανικά και όνειρο για μια κοινωνία που την κυβερνά η ανθρωπιά, η αλληλεγγύη, η συνεργασία, η δημιουργικότητα και η αλληλοϋποστήριξη».
Εκεί αναφέρεται ακόμη, μεταξύ άλλων ότι:
«Το Εργαστήρι ανήκει εξίσου σ’ όλα τα μέλη του (διδάσκοντες, διδασκόμενους, μέλη Ομάδων, φίλους, υποστηρικτές) και αυτό αφορά τόσο στα δικαιώματα όσο και στις υποχρεώσεις, αν και εδώ τίποτα δεν γίνεται με καταναγκασμό. Το Εργαστήρι είναι μια μεγάλη ευκαιρία να μάθουμε να επικοινωνούμε, να μοιραζόμαστε, να συνεργαζόμαστε, να στηρίζουμε ο ένας τον άλλον, να αποφασίζουμε για τις ζωές μας όλοι μαζί. Και σαν τέτοιο, έχει ανάγκη από την κατάλληλη και επαρκή οργάνωση της Γραμματείας, των Συνελεύσεων, των Ομάδων, των κοινωνικού και πολιτιστικού χαρακτήρα Δράσεών του, του Ετήσιου Φεστιβάλ επίσης.
Οι δραστηριότητες αυτές χρειάζονται ανθρώπους που θα δώσουν λίγο από τον χρόνο τους, αλλά, πιθανότατα, θα κερδίσουν φίλους, αξιοπρέπεια, ανένοχη χαρά, έμπνευση, όρεξη για ζωή. Χρειάζονται τη συμμετοχή μας. Όλων μας. Έτσι, ναι, ίσως ένας άλλος, καλύτερος κόσμος να είναι εφικτός».




Τετάρτη 31 Οκτωβρίου 2018

Η ελληνική γλώσσα από τον Όμηρο στις μέρες μας

ΤΟΥ ΣΤΕΦΑΝΟΥ ΑΛΚ. ΠΑΪΠΕΤΗ, ΕΠΙΤ. ΚΑΘΗΓΗΤΗ ΤΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΠΑΤΡΩΝ

«Από την εποχή που μίλησε ο Όμηρος ως τα σήμερα, μιλούμε, ανασαίνουμε και τραγουδούμε με την ίδια γλώσσα»! 
Γιώργος Σεφέρης.

Ο Στέφανος Αλκ. Παϊπέτης



Στο σημερινό μας λεξιλόγιο χρησιμοποιούμε πάνω από 5.000 Ομηρικές λέξεις όπως: αλήθεια, αρετή, γελώ, θρηνώ, νεότης, πατρίς, πέλαγος, δίκαιος, σκέπτομαι, όπλο, όρκος, βουλή, πόλεμος κ.λπ.
Ποιά Ελληνική λέξη είναι αρχαία και ποιά νέα; Γιατί μια Ομηρική λέξη μας φαίνεται δύσκολη και ακαταλαβίστικη;
Οι Έλληνες σήμερα, ασχέτως μορφώσεως, μιλάμε ομηρικά, αλλά δεν το ξέρουμε επειδή αγνοούμε την έννοια των λέξεων που χρησιμοποιούμε.
Για του λόγου το αληθές θα αναφέρουμε μερικά παραδείγματα για να δούμε ότι η Ομηρική γλώσσα όχι μόνο δεν είναι νεκρή, αλλά είναι ολοζώντανη.
Ένας πολύ μεγάλος αριθμός ομηρικών λέξεων κρύβεται μέσα σε σύνθετα ή διάφορα παράγωγα π.χ.:
Την φωνή δεν την ονομάζουμε αυδή, λέμε όμως έμεινα άναυδος ή απηύδησα.
Η γη δεν λέγεται σήμερα άρουρα ή χθών, παρ’ όλα αυτά έχουμε και αρουραίους και υποχθόνιους θορύβους.
Το ιμάτιο δεν ονομάζεται λώπη υπάρχουν όμως αρκετοί λωποδύτες γύρω μας.
Δεν λέμε κυνώ το φιλώ, ούτε κύσα το εφίλησα. Λέμε όμως προσκυνώ το εικόνισμα, ενώ το φιλώ αγγλικά λέγεται kiss και γερμανικά küssen.
Το κρεβάτι δεν λέγεται λέχος, εμείς αποκαλούμε λεχώνα την γυναίκα που μόλις γέννησε και μένει στο κρεβάτι. Οι Ισπανοί το ονομάζουν lecho, letto οι Ιταλοί, lit οι Γάλλοι, Lager οι Γερμανοί.
Το συχνά δεν το λέμε θαμά, έχουμε όμως πολλούς θαμώνες στα καφενεία.
Το γεύμα ή το δείπνο δεν είναι πλέον δόρπον, αυτό όμως δεν μας εμποδίζει να γευθούμε κάποιο επιδόρπιον.
Στους ναούς υπάρχει πάντα ο νεωκόρος άν και το σκουπίζω, σαρώνω, φροντίζω δεν το λέμε κορέω. Αυτό το ομηρικό ρήμα κορέω γέννησε δεκάδες λέξεων στις δυτικές γλώσσες, μέσω των λατίνων, που το δανείσθηκαν και το πρόφεραν curo με την ίδια έννοια: «φροντίζω, επιμελούμαι» π.χ. cura = η θεραπεία, η φροντίδα για το σώμα.
Το πλοίο δεν ονομάζεται πλέον ναύς, έχουμε όμως και ναυπηγούς και ναυτιλία με ναυτικούς και ναυστάθμους με ναυτικό με ναυάρχους, ναύτες και ναυμαχίες και ναυαγούς με ναυαγοσώστες …και ναυτοδικείο και ναυτία.
Το ψωμί μόνο στις εκκλησίες το αποκαλούμε άρτο, όμως έχουμε αρτοποιεία, αρτοσκευάσματα.
Μπορεί να μην ονομάζουμε ιχθείς τα ψάρια, λέμε όμως ιχθυοπώλης, ιχθυοπωλείο, ιχθυοκαλλιέργεια, κ.λπ.
Αλέξω στην εποχή του Ομήρου σημαίνει εμποδίζω, αποτρέπω. Τώρα χρησιμοποιούμε τις λέξεις αλεξίπτωτο, αλεξίσφαιρο, αλεξικέραυνο, αλεξήλιο. Αλέξανδρος (αυτός που αποκρούει τους άνδρες) κ.τ.λ.
Με το επίρρημα τήλε στον Όμηρο εννοούσαν μακριά, εμείς χρησιμοποιούμε τις λέξεις τηλέφωνο, τηλεόραση, τηλεπικοινωνία, τηλεβόλο, τηλεπάθεια κ.τ.λ.
Λάας ή λας έλεγαν την πέτρα. Εμείς λέμε λατομείο, λαξεύω.
Πέδον στον Όμηρο σημαίνει έδαφος, τώρα λέμε στρατόπεδο, πεδινός.
Πόρο έλεγαν την διάβαση, το πέρασμα, σήμερα χρησιμοποιούμε την λέξη πορεία. Επίσης αποκαλούμε εύπορο κάποιον που έχει χρήματα, γιατί έχει εύκολες διαβάσεις, μπορεί δηλαδή να περάσει όπου θέλει, και άπορο αυτόν που δεν έχει πόρους, τον φτωχό.
Φρην είναι η λογική. Από αυτή την λέξη προέρχονται το φρενοκομείο, ο φρενοβλαβής, ο εξωφρενικός, ο άφρων κ.τ.λ.
Ύλη ονόμαζαν ένα τόπο με δένδρα, εμείς λέμε υλοτόμος.
Τον θυμό τον αποκαλούσαν χόλο. Από την λέξη αυτή πήρε το όνομα της η χολή, με την έννοια της πίκρας. Λέμε επίσης αυτός είναι χολωμένος.
Νόστος σημαίνει επιστροφή στην πατρίδα. Η λέξη παρέμεινε ως παλινόστηση, ή νοσταλγία.
Άλγος στον Όμηρο είναι ο σωματικός πόνος, από αυτό προέρχεται το αναλγητικό.
Το βάρος το αποκαλούσαν άχθος, σήμερα λέμε αχθοφόρος.
Ο ρύπος, δηλαδή η ακαθαρσία, εξακολουθεί και λέγεται έτσι – ρύπανση.
Από την λέξη αιδώς (ντροπή) προήλθε ο αναιδής.
Πέδη, σημαίνει δέσιμο και τώρα λέμε πέδιλο. Επίσης χρησιμοποιούμε τις λέξεις χειροπέδες, …ορθοπεδικός (όχι ορθοπαιδικός!!!).
Από το φάος, το φως προέρχεται η φράση φαεινές ιδέες.
Άγχω, σημαίνει σφίγγω τον λαιμό, σήμερα λέμε αγχόνη.
Επίσης άγχος είναι η αγωνία από κάποιο σφίξιμο, ή από πίεση.
Βρύχια στον Όμηρο είναι τα βαθιά νερά, εξ ου και τo υποβρύχιο.
Φερνή έλεγαν την προίκα. Από εκεί επικράτησε την καλά προικισμένη να την λέμε «πολύφερνη νύφη».
Το γεύμα στο οποίο ο κάθε παρευρισκόμενος έφερνε μαζί του το φαγητό του λεγόταν έρανος. Η λέξη παρέμεινε, με την διαφορά ότι σήμερα δεν συνεισφέρουμε φαγητό, αλλά χρήματα.
Υπάρχουν λέξεις, από τα χρόνια του Ομήρου, που ενώ η πρώτη τους μορφή μεταβλήθηκε – η χειρ έγινε χέρι, το ύδωρ νερό, η ναυς έγινε πλοίο, στην σύνθεση διατηρήθηκε η πρώτη μορφή της λέξεως.
Από την λέξη χειρ έχουμε: χειρουργός, χειριστής, χειροτονία, χειραφέτηση, χειρονομία, χειροδικώ κ.τ.λ.
Από το ύδωρ έχομε τις λέξεις: ύδρευση υδραγωγείο, υδραυλικός, υδροφόρος, υδρογόνο, υδροκέφαλος, αφυδάτωση, ενυδρείο, κ.τ.λ.
Σύμφωνα με τα προαναφερθέντα παραδείγματα προκύπτει ότι: Δεν υπάρχουν αρχαίες και νέες Ελληνικές λέξεις, αλλά μόνο Ελληνικές.
Η Ελληνική γλώσσα είναι ενιαία και ουσιαστικά αδιαίρετη χρονικά.
Η γνώση των εννοιών των λέξεων θα μας βοηθήσει να καταλάβουμε ότι μιλάμε την γλώσσα της ομηρικής ποίησης, μια γλώσσα που δεν ανακάλυψε ο Όμηρος αλλά προϋπήρχε πολλές χιλιετίες πριν από αυτόν.
Σκοπός μας είναι να ανακαλύπτουμε τις έννοιες των λέξεων για να μπορούμε να επικοινωνούμε καλύτερα.