Το Μουσείο της Ελιάς «Δονάτος Παϊπέτης»

H πρόσοψη του Μουσείου της Ελιάς στον κεντρικό δρόμο των Κυνοπιαστών

      Παλαιά όσο και ο άνθρωπος, η ελιά ξεπροβάλλει μέσα από την προϊστορία και συμπορεύεται μαζί του εδώ και χιλιάδες χρόνια.

Η πρώτη γραπτή αναφορά της ελιάς στο νησί των Φαιάκων, την Κέρκυρα, γίνεται στην Η’ Ραψωδία της Οδύσσειας του Ομήρου, όπου ανάμεσα στα πολλά δένδρα των κήπων του Αλκινόου, περιλαμβάνονται και “ελαίαι τηλεθόωσαι”.

Η καλλιέργεια της ελιάς στο νησί μας είναι για αιώνες η κυριότερη ασχολία των κατοίκων. Τέσσερα περίπου εκατομμύρια ελαιόδεντρα καλύπτουν το μεγαλύτερο μέρος της επιφάνειας της Κέρκυρας και προσφέρουν τον πολύτιμο χυμό τους, το λάδι.

Περισσότερα από 1.000 ελαιοτριβεία λειτουργούσαν μέχρι τη 10ετία του 1950, με τον κλασικό τρόπο - σύνθλιψη του ελαιοκάρπου με λιθάρια - για την παραγωγή του λαδιού.

 ΄Ενα απ’ αυτά, ήταν και το ελαιοτριβείο Παϊπέτη στους Κυνοπιάστες, που λειτουργούσε σ’ αυτό το χώρο απ΄ τα τέλη του 19ου αιώνα, ως και τη 10ετία του 1970.

Το ελαιοτριβείο αυτό δωρήθηκε με όλον τον εξοπλισμό του, το  έτος 2000, από τους κληρονόμους του Δονάτου Παϊπέτη, στο Δήμο Αχιλλείων που, με προσωπικό ενδιαφέρον του τότε Δημάρχου Στέφανου Πουλημένου, το επισκεύασε και το μετέτρεψε στο “Μουσείο της Ελιάς - ΔΟΝΑΤΟΣ ΠΑΪΠΕΤΗΣ”.

 Ο πολιτισμός της ελιάς

Εδώ ο επισκέπτης γίνεται κοινωνός του πανάρχαιου πολιτισμού της ελιάς. Του ιερού δένδρου της αρχαιότητας, πολύτιμου και συνδεδεμένου με την αναγέννηση και το φως, που εξακολουθεί ως τις μέρες μας να θεωρείται θεϊκό δώρο, σύμβολο ειρήνης, προστασίας και γονιμότητας. Του δένδρου που υμνήθηκε από συγγραφείς και ποιητές, που ενέπνευσε ζωγράφους και λαϊκούς μελωδούς.

Το προϊόν της ελιάς, το λάδι, έχει κυρίαρχη θέση στη ζωή των κατοίκων. Πηγή εισοδήματος για τους ελαιοπαραγωγούς. Βάση της τοπικής μαγειρικής. Με 10άδες θεραπευτικές ιδιότητες, γνωστές από την εποχή του Ιπποκράτη. ΄Αριστο αφροδισιακό και κύριο συστατικό πολλών καλλυντικών.

Αλλά και φωτιστική ύλη (λαδοφωτιές, λαδοφάναρα, καντήλια εκκλησιών κ.λπ.) ως και βάση παραγωγής σαπουνιού. Είναι ακόμη λιπαντικό και συντηρητικό τροφίμων.

Γνωστή είναι τέλος, η χρήση του ελαιολάδου, στο ευχέλαιο και στο μυστήριο του Βαπτίσματος της Ορθόδοξης λατρείας.

Τα εκθέματα

Στο “Μουσείο της Ελιάς” ο επισκέπτης μπορεί να γνωρίσει διαχρονικά τις τρεις φάσεις επεξεργασίας της ελιάς για την παραγωγή του λαδιού.

• Την σύνθλιψη του καρπού στην αλεστική (φωτό αριστερά).

• Την αφαίρεση του χυμού της ελιάς στο πιεστήριο και τέλος,

• Το διαχωρισμό του λαδιού από τη μούργα στο διαχωριστήρα.

Μπορεί να δει αγγεία και σκεύη, εργαλεία της αγροτικής ζωής, που δώρισαν οι κάτοικοι του χωριού, πέτρινα και ξύλινα δοχεία μετάγγισης του λαδιού, μέτρα και σταθμά άλλων εποχών, φωτογραφίες από την αγροτική ζωή των αρχών του περασμένου αιώνα.
 
Το Μουσείο της Ελιάς έχει υψηλή επισκεψιμότητα, δεδομένου ότι η ύπαρξή του είναι καταχωρημένη σε όλους σχεδόν τους τουριστικούς οδηγούς της Κέρκυρας. Χιλιάδες κάθε χρόνο επισκέπτες διαφόρων εθνικοτήτων, αλλά και μαθητές και σπουδαστές, έρχονται να το δουν. Η είσοδος είναι δωρεάν.

Για να επισκεφτεί κανείς το Μουσείο της Ελιάς, εκτός ωραρίου λειτουργίας (απογεύματα κατά τη θερινή περίοδο) πρέπει να επικοινωνήσει με τα γραφεία της Δημοτικής Ενότητας Αχιλλείων του Δήμου Κέρκυρας, τηλ. 26613 61800, ή με τον πρόεδρο και τα μέλη του Συμβουλίου της Δημοτικής Κοινότητας Κυνοπιαστών.

     Επίσης μέλη της τοπικής Πρωτοβουλίας για την Εστία Ιστορίας και Πολιτισμού (τηλ. 26610 57058), είναι στη διάθεση κάθε ενδιαφερόμενου για ενημέρωση σε κάθε τί που σχετίζεται με την Ελιά και το Μουσείο της στους Κυνοπιάστες.